Dalgylchoedd a chadernid ecosystemau

Defnyddio dull seiliedig ar ddalgylchoedd i ddeall cadernid ecosystemau a gwasanaethau ecosystem.

Cyswllt allweddol

Gwybodaeth

Mae heriau pendant ynghlwm wrth reoli adnoddau dŵr ar gyfer dibenion gwahanol ecosystemau, a elwir yn wasanaethau ecosystemau. Mae'r gwasanaethau hyn yn cynnwys dŵr glân at ddefnydd pobl, pysgodfeydd cynaliadwy a rheoli llifogydd yn naturiol. Mae tystiolaeth gyfredol yn dangos bod y cyfraddau datblygu cyfredol yn diraddio ecosystemau dŵr croyw yn gyflymach nag unrhyw fath arall o ecosystem.

Un testun dadl yw ar ba lefel ddaearyddol y gwneir y penderfyniadau mwyaf effeithiol ynghylch ein hadnoddau dŵr. Mae'r llywodraeth genedlaethol a llywodraethau datganoledig yn y Deyrnas Unedig yn dod i gredu mwyfwy y dylid rhoi trefniadau ar waith i wneud penderfyniadau â ffocws mwy lleol, derbyn cyfrifoldeb a gweithredu'n strategol ar lefel dalgylchoedd dŵr unigol er mwyn sicrhau bod ein hamgylchedd dŵr yn gwella. Mae hwn yn gam tuag at ddull seiliedig ar ddalgylchoedd.

Er bod rheolaeth a chamau gweithredu cydlynol ar raddfa dalgylch yn cynnig manteision, mae yna heriau pwysig hefyd o ran y ffordd orau o ddatblygu ymatebion cydlynol a chamau gweithredu cynhwysol gan randdeiliaid sy'n defnyddio adnoddau dŵr prin ac yn cael budd ohonynt, a'r sefydliadau rheoleiddio sy'n gyfrifol am gydbwyso'r pwysau ar yr adnoddau hynny.

O dan y thema hon, mae ein hymchwilwyr yn gweithio ar draws ystod o raddfeydd a dalgylchoedd prawf i greu'r sylfaen o dystiolaeth y mae angen amdani er mwyn gwneud penderfyniadau.

Systemau dalgylch

Rhagor o wybodaeth am rai o'r dalgylchoedd y mae ein hymchwilwyr yn gweithio arnynt yng Nghymru, y Deyrnas Unedig ac ymhellach i ffwrdd:

• Arsyllfa Llyn Brianne
• Cymoedd De Cymru: Afonydd Gwy, Wysg a Thaf
• Afon Hafren
• Afon San Pedro, Unol Daleithiau America
• Astudiaethau traws-ddalgylch â chronfeydd data mawr yn y Deyrnas Unedig ac yn fyd-eang

Prosiectau PhD

Sbardunau amgylcheddol ar gyfer cynhyrchu Geosmin mewn ecosystemau dŵr croyw

• Myfyriwr: Annalise Hooper
• Goruchwyliwr: Rupert Perkins
• Partner: Dŵr Cymru Welsh Water

Diagnosio'r rhesymau dros ddirywiad bioamrywiaeth mewn afonydd gwledig

• Myfyriwr: Emma Pharaoh
• Goruchwyliwr: Ian Vaughan
• Partneriaid: Environment Agency, Natural Resources Wales

Pontio ecoleg a thechnoleg: defnyddio gwyddoniaeth dinasyddion a deallusrwydd artiffisial i olrhain iechyd pysgod

• Myfyriwr: Agnethe Olsen
• Goruchwyliwr: Sarah Perkins
• Partner: The Wye and Usk Foundation

Dylanwadau amgylcheddol hirdymor ar ecoleg a chadwraeth adar afonydd

• Myfyriwr: Rachel Shepherd
• Goruchwyliwr: Steve Ormerod
• Partner: River Wye Preservation Trust

Dynameg nofio pysgod ac ymddygiad yng nghyffiniau sgrîn gwahardd pysgod

• Myfyriwr: Guglielmo Sonnino-Sorisio
• Goruchwyliwr: Catherine Wilson
• Partner: Environmental Agency

Datblygu modelau mathemategol newydd i ddeall yn well lledaeniad dynameg heintiau Gyrodactylus ar draws tair poblogaeth wahanol o bysgod a thri math gwahanol o barasitiaid

• Myfyriwr: Clement Twumasi
• Goruchwylwyr: Owen Jones, Jo Cable

Hen gynlluniau

Aelodau'r thema

• Rhoda Ballinger
• Michaela Bray
• Elizabeth Chadwick
• Mark Cuthbert
• Isabelle Durance
• Hefin Jones
• Peter Kille
• Emma McKinley
• Max Munday
• Steve Ormerod
• Rupert Perkins
• Michael Singer
• Ian Vaughan