Mabwysiadu Gyda’n Gilydd: cynorthwyo gyda mabwysiadu'r plant sy'n aros hiraf
Mae ein hymchwil wedi cryfhau gwasanaethau mabwysiadu ledled Cymru drwy ddod o hyd i gartrefi parhaol i blant sydd fel arfer yn aros hiraf am deulu.
Mae'n heriol dod o hyd i gartrefi parhaol i blant mewn gofal sy'n 4 oed a hŷn, yn enwedig mewn grwpiau o frodyr a chwiorydd. Gall cynlluniau mabwysiadu llawer o'r plant hyn newid i faethu tymor hir, a gallant gael eu gwahanu oddi wrth eu brodyr a'u chwiorydd.
Canfu ein hymchwil y ffactorau sy'n dylanwadu ar lwyddiant lleoliadau mabwysiadu cynnar gan arwain at y gwasanaeth mabwysiadu cenedlaethol cyntaf ar gyfer plant sy'n aros hiraf o'r enw 'Mabwysiadu Gyda'n Gilydd'.
Beth yw Mabwysiadu Gyda'n Gilydd?
Gwasanaeth therapiwtig yw Mabwysiadu Gyda'n Gilydd i blant sy'n aros hiraf am deulu i'w mabwysiadu. Ffurfiwyd ei esblygiad drwy'r Bartneriaeth Trosglwyddo Gwybodaeth rhwng Prifysgol Caerdydd, Llywodraeth Cymru a Chymdeithas Plant Dewi Sant - arbenigwr mabwysiadu sy'n ymroi i ddod o hyd i deuluoedd i blant agored i niwed ledled Cymru.
Galluogodd y bartneriaeth i Gymdeithas Plant Dewi Sant ddefnyddio ein harbenigedd academaidd, gan drosi canfyddiadau ymchwil Astudiaeth Garfan Fabwysiadu Cymru yn fethodoleg ymarferol i hwyluso mabwysiadu plant sy'n aros hiraf am deulu parhaol. Cyflawnwyd hyn drwy weithio gyda phartneriaid eraill yn y sectorau statudol a gwirfoddol sy'n ffurfio’r Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol yng Nghymru a phartner therapiwtig.
Drwy gasglu arbenigedd gan seicolegwyr clinigol a gweithwyr cymdeithasol therapiwtig, mae Mabwysiadu Gyda'n Gilydd wedi gwella bywydau llawer o blant drwy ddarparu ymyrraeth gynnar a chynyddu nifer y lleoliadau i blant sy'n aros i gael eu mabwysiadu.
Dolenni cysylltiedig
Ffeithiau allweddol Mabwysiadu Gyda'n Gilydd
- 25 o blant wedi'u gosod gyda'u rhieni mabwysiadol ers 2018 (roedd cynlluniau llawer ohonynt ar fin cael eu newid o fabwysiadu i faethu tymor hir)
- Sicrhawyd enillion ariannol o £14.4M
- Cyfeirir ato bellach fel rhan o'r protocolau safonol ar gyfer holl weithwyr cymdeithasol proffesiynol Cymru.
"Mae'r gwasanaeth hynod arloesol hwn yn golygu bod plant sydd fel arfer yn aros dros 9 mis i gael eu gosod gyda theuluoedd mabwysiadol, sydd yn aml yn blant ag anghenion iechyd cymhleth neu sy'n rhan o grŵp o frodyr a chwiorydd, yn cael cefnogaeth therapiwtig wrth bontio i'w cartref newydd."
Ymchwil Sylfaenol
Cefndir
Yn 2019, dangosodd y Gwasanaeth Mabwysiadu Cenedlaethol yng Nghymru ddiffyg o bron i draean yn nifer y mabwysiadwyr ers 2014, gyda chynnydd dilynol o 64% yn nifer y plant oedd yn aros am deulu. Bu cynnydd hefyd yn nifer y plant 'blaenoriaeth' oedd yn aros dros 12 mis i ddod o hyd i deulu.
Mae’r rhain yn cynnwys:
- plant 4 oed a throsodd
- grwpiau o frodyr a chwiorydd
- plant ag anghenion meddygol neu ychwanegol.
Yn ogystal, amlygodd adroddiad yr Adran Addysg yn 2014 yr effaith ar blant a rhieni pan fyddai lleoliadau mabwysiadu yn methu. Mae hyn yn digwydd yn aml pan fydd plant yn dangos lefelau eithriadol o uchel o ymddygiad heriol (e.e. ymddygiad ymosodol, trais, hunan-niweidio) a’r rhieni'n derbyn cymorth proffesiynol annigonol.
Ymchwil dilynol
Edrychodd ymchwil dan arweiniad yr Athro Katherine Shelton ar y ffactorau sy'n nodweddu ac sy'n sail i lwyddiant lleoli cynnar mewn teuluoedd a fabwysiadodd blentyn neu grŵp o frodyr a chwiorydd o Gymru.
Gwnaed hyn drwy:
- Arloesi Astudiaeth Garfan Fabwysiadu Cymru, oedd yn dilyn sampl cynrychioliadol o deuluoedd dros y 5 mlynedd gyntaf ar ôl mabwysiadu plentyn neu grŵp o frodyr a chwiorydd.
- Dangoswyd bod ymddygiad ac anhwylderau iechyd meddwl y sawl a fabwysiadwyd yn parhau'n uchel yn gyson dros gyfnod o 4 blynedd a bod adfyd cynnar (e.e. esgeuluso a/neu gamdriniaeth) yn gysylltiedig â phroblemau cynyddol.
- Roedd rhianta mabwysiadol cynnes yn gysylltiedig â gostyngiad amlwg yn symptomau’r plant o broblemau iechyd meddwl dros amser.
Amlygodd y canfyddiadau werth gwybodaeth fywgraffyddol am fywyd y plentyn cyn ac yn ystod gofal i gefnogi gofalwyr maeth a gweithwyr proffesiynol i reoli cyfnod pontio plentyn i deulu mabwysiadol, gan gynnwys cymorth ar ôl mabwysiadu.
Dolenni cysylltiedig
Cwrdd â’r tîm
Cysylltiadau allweddol
Gwobrau
Mae Mabwysiadu Gyda’n Gilydd wedi ennill nifer o wobrau am ei waith yn gwella gwasanaethau mabwysiadu ledled Cymru.
Partneriaid
Cyhoeddiadau
- Paine, A. L. et al. 2023. Adoptive parents’ finances and employment status: a 5-year longitudinal study european child & adolescent psychiatry. European Child and Adolescent Psychiatry 32 , pp.1305-1316. (10.1007/s00787-022-01946-3)
- Paine, A. L. et al. 2023. Facial emotion recognition in adopted children. European Child and Adolescent Psychiatry 32 , pp.87-99. (10.1007/s00787-021-01829-z)
- Anthony, R. et al. 2022. Patterns of adversity and post-traumatic stress among children adopted from care. Child Abuse and Neglect 130 (P2) 104795. (10.1016/j.chiabu.2020.104795)
- Meakings, S. , Paine, A. L. and Shelton, K. H. 2021. Birth sibling relationships after adoption: the experience of contact with brothers and sisters living elsewhere. British Journal of Social Work 51 (7), pp.2478-2499. (10.1093/bjsw/bcaa053)
- Paine, A. L. et al. 2021. Charting the trajectories of adopted children’s emotional and behavioral problems: The impact of early adversity and post-adoptive parental warmth. Development and Psychopathology 33 (3), pp.922-936. (10.1017/S0954579420000231)
- Paine, A. L. et al. 2021. The neurocognitive profiles of children adopted from care and their emotional and behavioral problems at home and school. Child Neuropsychology 27 (1), pp.17-36. (10.1080/09297049.2020.1776241)
- Blackmore, J. et al. 2020. ‘The very first thing that connected us to him’: adopters’ experiences of sharing photographs, ‘talking’ albums and other materials with their children prior to meeting. Adoption and Fostering 44 (3), pp.225-241. (10.1177/0308575920945174)
- Shelton, K. , Merchant, C. and Lynch, J. 2020. The Adopting Together Service: How innovative collaboration is meeting the needs of children in Wales waiting the longest to find a family. Adoption and Fostering 44 (2), pp.128-141. (10.1177/0308575920920390)
- Anthony, R. E. , Paine, A. L. and Shelton, K. H. 2019. Depression and anxiety symptoms of british adoptive parents: a prospective four-wave longitudinal study. International Journal of Environmental Research and Public Health 16 (24), pp.-. 5153. (10.3390/ijerph16245153)
- Anthony, R. E. , Paine, A. L. and Shelton, K. H. 2019. Adverse childhood experiences of children adopted from care: The importance of adoptive parental warmth for future child adjustment. International Journal of Environmental Research and Public Health 16 (12) 2212. (10.3390/ijerph16122212)
- Doughty, J. , Meakings, S. and Shelton, K. 2019. Rights and relationships of children who are adopted from care. International Journal of Law, Policy and the Family 33 (1), pp.1-23. (10.1093/lawfam/eby016)
- Meakings, S. et al. 2018. The support needs and experiences of newly formed adoptive families: findings from the Wales Adoption Study. Adoption and Fostering 42 (1), pp.58-75. (10.1177/0308575917750824)
Rhannu