Defnyddio geneteg i ddod o hyd i'r targedau gorau ar gyfer trin clefyd Huntington

Trosolwg

Mae clefyd Huntington (HD) yn glefyd niwroddirywiol prin, etifeddol sy'n achosi marwolaeth celloedd yn yr ymennydd. Mae gan bobl sydd â chlefyd Huntington symudiadau afreolus, problemau gyda meddwl a threfnu ac weithiau newidiadau personoliaeth pan fyddant yn datblygu’r clefyd ac nid oes iachâd ar gael.

Er mwyn helpu i chwilio am driniaethau, rydym wedi bod yn chwilio am ffactorau genetig sy'n newid yr oedran pan fydd clefyd Huntington yn datblygu. Gallai mynd i'r afael â'r targedau genetig hynny y gwyddys eu bod yn peri i’r clefyd ddatblygu’n gynharach ein helpu i drin y clefyd mewn pobl i ohirio’i ddatblygiad.

Cefndir

Achosir clefyd Huntington gan ailadrodd CAG estynedig yn y gennyn huntingtin. Mae’r ailadrodd hwn yn digwydd yng ngennyn huntingtin pawb, ond yn achos y rhan fwyaf o bobl, mae’n cynnwys 35 CAG neu lai - pan fydd clefyd Huntington ar bobl, ehangir yr ailadrodd i 36 neu fwy o CAGs.

Nid ydym yn deall sut mae hyn yn achosi clefyd ond rydym yn gwybod bod yr ehangiad hwn yn cynhyrchu cynnyrch protein o'r gennyn sydd â llwybr hirfaith o'r asid amino glwtamin. Mae hyn yn gwneud protein huntingtin yn ludiog ac mae'n ffurfio agregau, y tu mewn i gelloedd yn yr ymennydd, yr ymddengys eu bod yn gysylltiedig â cholli celloedd yr ymennydd sy'n achosi symptomau'r afiechyd.

Fodd bynnag, mae'r digwyddiadau moleciwlaidd sy'n arwain at farwolaeth celloedd yn dal yn aneglur. Rydym yn defnyddio geneteg i geisio darganfod beth yw'r digwyddiadau hynny er mwyn gallu ymyrryd i drin y clefyd.

Dull yr ymchwil

Fel rhan o gydweithrediad rhyngwladol mawr, rydym wedi dadansoddi genom cyfan cleifion clefyd Huntington sydd wedi cyfrannu at lawer o astudiaethau mewn sawl gwlad yn ystod y degawdau diwethaf. Mae ein hastudiaethau cyfredol wedi archwilio DNA o fwy na 6000 o bobl ac wedi canfod sawl rhan o'r genom sy'n gysylltiedig â newid oedran datblygiad clefyd Huntington.  Mae'r rhanbarthau hyn yn awgrymu y gall llwybrau biolegol sy'n ymwneud ag atgyweirio a manipwleiddio DNA mewn celloedd fod yn gysylltiedig â newid oedran datblygiad clefyd Huntington.

Mae'r wybodaeth hon yn ein helpu i sefydlu arbrofion newydd i ddeall y moleciwlau a'r mecanweithiau a amlygwyd. Gallwn gynhyrchu modelau newydd a cheisio newid y prosesau sydd ymhlyg yn yr astudiaeth gan ddefnyddio cyffuriau a chyfansoddion sydd eisoes ar gael mewn systemau arbrofol presennol a newydd.

Canlyniad arfaethedig

Bydd canlyniad y gwaith hwn o bosibl yn darparu targedau therapiwtig y gellir cynhyrchu triniaethau newydd yn eu herbyn, gan helpu, yn y pen draw, i arafu neu atal clefyd Huntington mewn pobl.