Yr Eisteddfod Genedlaethol
Mae Eisteddfod Genedlaethol 2020 wedi’i gohirio oherwydd y coronafeirws (COVID-19). Caiff ei chynnal nesaf yn Nhregaron yn 2021. Caiff manylion ein presenoldeb yn Eisteddfod Genedlaethol y flwyddyn nesaf eu cyhoeddi gennym maes o law.
2019 oedd y tro diwethaf i ni fod yn bresennol yn yr Eisteddfod Genedlaethol pan gafodd ei chynnal ym Llanrwst yn 2019.
Dyma oedd ein rhaglen yn 2019.
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-17:00 | Gweithgaredd gwrthgyrff gwych | Beth yw gwrthgorff? Sut maen nhw’n ein gwarchod rhag salwch ac yn gweithredu fel meddyginiaethau modern? Sut mae gwyddonwyr ym Mhrifysgol Caerdydd yn ceisio gwneud gwrthgyrff therapiwtig gyda fferm ddefaid yng Ngorllewin Cymru a feirws sy’n ymosod ar facteria? Dewch i ddatrys y posau hyn yn yr arddangosfa Gwrthgyrff Gwych ym mhabell gwyddoniaeth Prifysgol Caerdydd! | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Taith drwy’r broses o ddarganfod meddyginiaethau | Taith drwy’r broses o greu meddyginiaethau newydd, ble maen nhw’n cael eu canfod, sut maen nhw’n cael eu creu, a beth maen nhw’n gallu ei wneud. | Y Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Cwrdd â myfyrwyr | Dewch draw i babell Prifysgol Caerdydd i gwrdd â rhai o'n myfyrwyr a chlywed am eu hastudiaethau, a sut beth yw bod yn fyfyriwr yng Nghaerdydd. | Prifysgol Caerdydd | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-17:00 | Gweithgaredd gwrthgyrff gwych | Beth yw gwrthgorff? Sut maen nhw’n ein gwarchod rhag salwch ac yn gweithredu fel meddyginiaethau modern? Sut mae gwyddonwyr ym Mhrifysgol Caerdydd yn ceisio gwneud gwrthgyrff therapiwtig gyda fferm ddefaid yng Ngorllewin Cymru a feirws sy’n ymosod ar facteria? Dewch i ddatrys y posau hyn yn yr arddangosfa Gwrthgyrff Gwych ym mhabell gwyddoniaeth Prifysgol Caerdydd! | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Gwaed dynol gyda gwrthgyrff anhygoel | Mae gan bob un ohonom waed coch, ond mae gwahanol fathau ohono. Dewch i’r Gwasanaeth Trallwysiad Gwaed i gael gwybod sut y defnyddir gwrthgyrff i nodi’r math o waed yr ydych yn ei roi a sut y gall arbed bywydau. | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Taith drwy’r broses o ddarganfod meddyginiaethau | Taith drwy’r broses o greu meddyginiaethau newydd, ble maen nhw’n cael eu canfod, sut maen nhw’n cael eu creu, a beth maen nhw’n gallu ei wneud. | Y Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Cwrdd â myfyrwyr | Dewch draw i babell Prifysgol Caerdydd i gwrdd â rhai o'n myfyrwyr a chlywed am eu hastudiaethau, a sut beth yw bod yn fyfyriwr yng Nghaerdydd. | Prifysgol Caerdydd | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 12:00-12:45 | Defnyddio cemegolion o blanhigion, gan gynnwys rai Cymraeg, i trin clefydau’r ymenydd | Stori am sut mae'r byd natur yn datblygu cyffuriau ar ein gyfer fydd y cyflwyniad yma. Gan gynnwys, fy brofiadau i o weithio ar, a datblygu, cyffuriau ar gyfer clefydau prin yr ymenydd yn plant a oedolion. Byddaf yn gloi gan son am sut mae cennin Pedr wedi cael ei awgrymu fel bosib driniaeth i clefyd Alzheimer. | Dr. Emyr Lloyd-Evans, Ysgol y Biowyddorau | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-15:00 | Eich Undeb Myfyrwyr | Rhowch wybod i ni ar ein cardiau adborth beth hoffech chi weld gan eich Undeb Myfyrwyr ac awgrymwch pa gân dylem ei ychwanegu at ein rhestr chwarae Spotify ar ein ffôn symudol enfawr | Undeb Myfyrwyr Prifysgol Caerdydd | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 10:00-17:00 | Gweithgaredd gwrthgyrff gwych | Beth yw gwrthgorff? Sut maen nhw’n ein gwarchod rhag salwch ac yn gweithredu fel meddyginiaethau modern? Sut mae gwyddonwyr ym Mhrifysgol Caerdydd yn ceisio gwneud gwrthgyrff therapiwtig gyda fferm ddefaid yng Ngorllewin Cymru a feirws sy’n ymosod ar facteria? Dewch i ddatrys y posau hyn yn yr arddangosfa Gwrthgyrff Gwych ym mhabell gwyddoniaeth Prifysgol Caerdydd! | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Gwaed dynol gyda gwrthgyrff anhygoel | Mae gan bob un ohonom waed coch, ond mae gwahanol fathau ohono. Dewch i’r Gwasanaeth Trallwysiad Gwaed i gael gwybod sut y defnyddir gwrthgyrff i nodi’r math o waed yr ydych yn ei roi a sut y gall arbed bywydau. | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-14:30 | Taith drwy’r broses o ddarganfod meddyginiaethau | Taith drwy’r broses o greu meddyginiaethau newydd, ble maen nhw’n cael eu canfod, sut maen nhw’n cael eu creu, a beth maen nhw’n gallu ei wneud. | Y Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 11:00-12:00 | Gwariant ar y system gyfiawnder yng Nghymru | Mae gwasanaethau’r heddlu, llysoedd barn a charchardai wedi gweld rhai o’r toriadau mwyaf ers cychwyn llymder cyllidol yn 2010. Bydd Guto Ifan yn cyflwyno adroddiad diweddaraf Canolfan Llywodraethiant Cymru ar wariant cyhoeddus ar y system gyfiawnder yng Nghymru, maint y toriadau dros y blynyddoedd diwethaf, a rhai o oblygiadau posibl datganoli cyfiawnder i Gymru yn y dyfodol. Bydd Dr Nerys Llewelyn Jones (Pennaeth AgriAdvisor, ac aelod Comisiwn ar Gyfiawnder yng Nghymru ) hefyd yn cymryd rhan mewn trafodaeth banel. | Guto Ifan, Canolfan Llywodraethiant Cymru | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 15:30- 16:30 | Darlunio meddyginiaethau arloesol y dyfodol | Bydd Staff SDM yn trafod o le daeth ein cyffuriau i drin cyflwr niwrowyddorau ac iechyd meddwl a rôl ein sefydliad newydd i wella bywydau cleifion drwy ddarlunio meddyginiaethau newydd. | Uwch athro Simon Ward a Dr Heulyn Jones, Y Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-15:00 | Mesur eich pwysedd gwaed | Mewn partneriaeth a’r Gymdeithas Strôc, bydd myfyrwyr Meddygol Prifysgol Caerdydd yn mesur eich pwysau gwaed, ac yn eich cynghori ar y canlyniadau dan arweiniad clinigwyr. | Ysgol Meddygaeth a'r Gymdeithas Strôc | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 10:00- 17:00 | Gweithgaredd gwrthgyrff gwych | Beth yw gwrthgorff? Sut maen nhw’n ein gwarchod rhag salwch ac yn gweithredu fel meddyginiaethau modern? Sut mae gwyddonwyr ym Mhrifysgol Caerdydd yn ceisio gwneud gwrthgyrff therapiwtig gyda fferm ddefaid yng Ngorllewin Cymru a feirws sy’n ymosod ar facteria? Dewch i ddatrys y posau hyn yn yr arddangosfa Gwrthgyrff Gwych ym mhabell gwyddoniaeth Prifysgol Caerdydd! | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00- 17:00 | Gwaed dynol gyda gwrthgyrff anhygoel | Mae gan bob un ohonom waed coch, ond mae gwahanol fathau ohono. Dewch i’r Gwasanaeth Trallwysiad Gwaed i gael gwybod sut y defnyddir gwrthgyrff i nodi’r math o waed yr ydych yn ei roi a sut y gall arbed bywydau. | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00- 17:00 | Taith drwy’r broses o ddarganfod meddyginiaethau | Taith drwy’r broses o greu meddyginiaethau newydd, ble maen nhw’n cael eu canfod, sut maen nhw’n cael eu creu, a beth maen nhw’n gallu ei wneud. | Y Sefydliad Darganfod Meddyginiaethau | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 11:00-12:00 | Dyfodol cyllidol Cymru – cau’r bwlch cyllidol? | Bydd tîm Dadansoddi Cyllid Cymru o Ganolfan Llywodraethiant Cymru Prifysgol Caerdydd yn cyflwyno’r dadansoddiad diweddaraf o holl wariant a refeniw cyhoeddus Cymru. Bydd y cyflwyniad a’r drafodaeth yn archwilio sut mae llymder wedi effeithio ar wariant llywodraeth Prydain, Cymru a llywodraeth leol, effaith datganoli trethi, a’r rhagolwg ar gyfer gwariant cyhoeddus dros y blynyddoedd nesaf. Bydd yr ymchwilwyr yn trafod beth mae’r ffigyrau a’r rhagolwg diweddaraf yn datgelu am berfformiad economi Cymru a’r Deyrnas Gyfunol, ac yn gofyn y cwestiwn, a fyddai modd cau’r bwlch cyllidol rhwng gwariant a refeniw? | Guto Ifan and Cian Sion, Wales Governance Centre | Pabell Cymdeithasau 1 |
| 15:15-16:00 | Prosiect CorCenCC | Mae Corpws Cenedlaethol Cymraeg Cyfoes (CorCenCC) yn brosiect i greu corpws agored o 10 miliwn o eiriau - y corpws mwyaf erioed o Gymraeg Cyfoes. Dewch i glywed mwy am greu'r corpws, gan gynnwys yr egwyddorion tu cefn i ddewis a chasglu'r data. | Corpws Cenedlaethol Cymraeg Cyfoes (CorCenCC) | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 16:00-17:00 | Atal digartrefedd pobl ifanc | Sut allwn ni sicrhau bod gan bob person ifanc yng Nghymru gartref addas, sefydlog a fforddiadwy? Y llynedd, cyhoeddodd Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru adroddiad dylanwadol ar atal digartrefedd ymhlith pobl ifanc, wedi’i seilio ar dystiolaeth ryngwladol am beth sydd yn wir yn gweithio. Bydd Andrew Connell yn siarad am gasgliadau’r adroddiad, a'r effaith mawr a gafodd ar benderfyniadau Llywodraeth Cymru. | Dr Andrew Connell, Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-17:00 | Pharmabees | Drwy ddefnyddio’r wenynen fêl fel ein model, rydym wedi datblygu cyfres o weithgareddau addysgu arloesol wedi’u dylunio i ysbrydoli’r genhedlaeth nesaf o wyddonwyr ac entrepreneuriaid o Gymru. Ymunwch â ni i gael rhagor o wybodaeth am y prosiect cyffrous hwn! | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-15:00 | Mesur eich pwysedd gwaed | Mewn partneriaeth a’r Gymdeithas Strôc, bydd myfyrwyr Meddygol Prifysgol Caerdydd yn mesur eich pwysau gwaed, ac yn eich cynghori ar y canlyniadau dan arweiniad clinigwyr. | Ysgol Meddygaeth a'r Gymdeithas Strôc | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 15:15-16:00 | Prosiect CorCenCC | Mae Corpws Cenedlaethol Cymraeg Cyfoes (CorCenCC) yn brosiect i greu corpws agored o 10 miliwn o eiriau - y corpws mwyaf erioed o Gymraeg Cyfoes. Dewch i glywed mwy am greu'r corpws, gan gynnwys yr egwyddorion tu cefn i ddewis a chasglu'r data. | Mae Corpws Cenedlaethol Cymraeg Cyfoes (CorCenCC) | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 15:45-16:30 | Gwibdaith gynganeddol | Gwibdaith gynganeddol yng nghwmni’r Prifardd Osian Rhys Jones, fydd yn chwalu ambell fyth am y grefft ac yn dysgu ambell reol i chi ar y hyd y ffordd. | Y Prifardd Osian Rhys Jones | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-17:00 | Pharmabees | Drwy ddefnyddio’r wenynen fêl fel ein model, rydym wedi datblygu cyfres o weithgareddau addysgu arloesol wedi’u dylunio i ysbrydoli’r genhedlaeth nesaf o wyddonwyr ac entrepreneuriaid o Gymru. Ymunwch â ni i gael rhagor o wybodaeth am y prosiect cyffrous hwn! | Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:00-17:00 | Astudio ym Mhrifysgol Caerdydd | Rhagor o wybodaeth am fyw ac astudio ym Mhrifysgol Caerdydd | Tîm Recriwtio Israddedigion | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 10:30-11:30 | Cymru, Lloegr a Llanrwst: Hunaniaeth gyfoes trwy ddrych y dyneiddwyr Cymreig | Gan ddechrau gyda Beibl Williams Salesbury, bydd Dr Huw Williams, athronydd a Deon y Gymraeg y Brifysgol, yn olrhain cyfnod diddorol dros ben yn ffurfiant y Cymry a'r wladwriaeth Seisnig. Yng ngoleuni'r hanes yma, cyfyd cwestiynau difyr a dwys ynghylch rhai o'n heriau cyfoes. | Dr Huw Williams, Dean for the Welsh Language | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 14:00 | Siwrne Faith i Ganol y Gell : O Gynffon Penbwl i Galon Canser | Bydd Yr Athro Arwyn Jones yn trafod sut mae penbyliaid Dyffryn Conwy wedi ysbrydoli ei angerdd am fioleg pan oedd yn tyfu i fyny yn Llanrwst. Yna bydd yn rhannu ei daith ymchwil ryngwladol sydd bellach yn galluogi iddo edrych y tu mewn i gelloedd canser am gyfleoedd therapiwtig newydd. | Yr Athro Arwyn Jones, Ysgol Fferylliaeth a Gwyddorau Fferyllol | Pabell Cymdeithasau 2 |
| 14:00-14:45 | Waliau, graffiti a chestyll: yr iaith Gymraeg a threftadaeth | Er bod ein treftadaeth i’w gweld mewn meini a muriau, mae’n rhaid wrth iaith i’w llunio a’i mynegi. O ‘Cofiwch Dryweryn’ i Garreg Cadfan a Chastell Caernarfon, bydd y sgwrs hon yn ystyried perthynas y Gymraeg a’r diwydiant treftadaeth a’r cydblethu rhwng cofio, anghofio a chymuned. Bydd cyfieithu ar y pryd ar gael i’r Saesneg. | Dr Dylan Foster-Evans, Pennaeth Ysgol y Gymraeg | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 15:30-17:00 | Llais ar bob llwyfan: dyfodol digidol i'r Gymraeg | Mae cynulleidfaoedd a dinasyddion Cymru'r dyfodol yn byw a bod arlein. Rhoi'r iaith ar waith ar bob platfform - dyna her y chwyldro digidol. Sion Jenkins, cyflwynydd 'Ein Byd' ITV Cymru / S4C, sy'n arwain y drafodaeth gyda phanel o arbenigwyr. Darllediad byw ar Facebook Live. Bydd cyfieithu ar y pryd ar gael i’r Saesneg. | ITV Cymru/S4C | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-17:00 | Polymerau ar gyfer gwella bodau dynol a pheintio clwyfau | Dewch i ddarganfod priodweddau anhygoel polymerau, sy’n gallu cael eu defnyddio i wneud cewynnau, peli rygbi a deunyddiau ar gyfer gwella bodau dynol. Dysgwch am y gwahanol fathau o gelloedd yn eich corff, a sut mae eich corff yn ymateb ar ôl i chi dorri eich croen. | Athrofa Peirianneg a Thrwsio Meinweoedd Caerdydd (CITER) | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |
| 10:30-11:30 | Dyfodol addysg feddygol yng Nghymru | Ymunwch â ni am ddigwyddiad panel, wrth i ni drafod y datblygiadau arloesol sy'n dod â mwy o fyfyrwyr meddygol i ogledd a gorllewin Cymru. Bydd addysgwyr meddygol o brifysgolion Caerdydd, Bangor ac Abertawe yn trafod y datblygiadau sydd ar y gweill am sut rydym yn hyfforddi meddygon ar gyfer Cymru, a beth allai'r dyfodol ei gynnig. Bydd cyfieithu ar y pryd ar gael i’r Saesneg. | Yr Ysgol Meddygaeth | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 11:30-12:30 | Dweud eich dweud: dyfodol addysg feddygol yng Nghymru | Ar ôl y digwyddiad panel, ymunwch â ni am drafodaeth anffurfiol i ddweud eich dweud am yr hyn sy'n gwneud myfyriwr meddygol da yn feddyg da. Dewch i ddarganfod sut y gallwch helpu i hyfforddi'r genhedlaeth nesaf o weithwyr meddygol proffesiynol. | Yr Ysgol Meddygaeth | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 12:45-13:30 | Dyfodol gofal cymdeithasol yng Nghymru | Mae dyfodol gofal cymdeithasol yn fater pwysig i'r gymdeithas Gymreig. Mae yna bryder cyhoeddus ynglŷn ag ariannu a chynaliadwyedd gofal cymdeithasol i oedolion, yn enwedig gyda phoblogaeth sy'n heneiddio. Mae nifer y plant sydd mewn gofal wedi bod yn cynyddu pob blwyddyn yn ystod y degawdau diwethaf. Bydd y cyflwyniad hwn yn trafod beth yw gofal cymdeithasol a rhai o'r penderfyniadau allweddol y bydd angen eu cymryd yn y blynyddoedd i ddod. | Yr Athro Jonathan Scourfield, Ysgol y Gwyddorau Cymdeithasol | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 14:00-15:00 | Ydy'r byd ar ben i brint yng Nghymru? | Mae newyddiaduraeth ym maes print yng Nghymru yn wynebu argyfwng. Fe greodd y we ddisgwyliad bod newyddion ar gael am ddim. Wrth i niferoedd darllenwyr a hysbysebwyr ostwng, mae papurau lleol wedi cau a nifer fawr o swyddi wedi diflannu. Prin bellach yw'r cynhyrchiadau sy'n ceisio dal eu tir. Beth yw sgil effaith hyn i gymunedau a democratiaeth yng Nghymru? Oes dyfodol i brint Cymraeg a Chymreig o gwbwl? Neu dim ond y cwmniau mawr all barhau? Dewch i glywed gan banel o arbenigwyr fydd yn trafod yr heriau ym Mhabell Prifysgol Caerdydd. Bydd cyfieithu ar y pryd ar gael i’r Saesneg. | Ysgol Newyddiaduraeth, y Cyfryngau a Diwylliant | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 15:15-16:45 | Derbyniad diodydd Cynfyfyrwyr Prifysgol Caerdydd | Cyfle i gwrdd â chynfyfyrwyr eraill, cymdeithasu, hel atgofion am eich amser yng Nghaerdydd a thrafod eich bywydau ers hynny. Diweddarwch eich manylion a chael gwybod am sut i gymryd rhan i ysbrydoli'r genhedlaeth nesaf ym Mhrifysgol Caerdydd. | Yr Isadran Datblygu a Chysylltiadau Cynfyfyrwyr (DEVAR) | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| Amser | Sesiwn | Disgrifiad | Dan arweiniad | Lleoliad |
|---|---|---|---|---|
| 10:00-16:00 | Cwrdd â myfyrwyr | Dewch draw i babell Prifysgol Caerdydd i gwrdd â rhai o'n myfyrwyr a chlywed am eu hastudiaethau, a sut beth yw bod yn fyfyriwr yng Nghaerdydd. | Prifysgol Caerdydd | Pabell Prifysgol Caerdydd |
| 10:00-16:00 | Polymerau ar gyfer gwella bodau dynol a pheintio clwyfau | Dewch i ddarganfod priodweddau anhygoel polymerau, sy’n gallu cael eu defnyddio i wneud cewynnau, peli rygbi a deunyddiau ar gyfer gwella bodau dynol. Dysgwch am y gwahanol fathau o gelloedd yn eich corff, a sut mae eich corff yn ymateb ar ôl i chi dorri eich croen. | Athrofa Peirianneg a Thrwsio Meinweoedd Caerdydd (CITER) | Pentref Gwyddoniaeth a Technoleg |