Archwilio effaith cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol gwyliau.
Sefydlwyd y Grŵp Ymchwil Gwyliau (FRG) ddechrau 2016 i ddwyn ynghyd academyddion a phobl greadigol i ymgymryd ag ymchwil gydweithredol yn y sîn wyliau, ac i ystyried cwestiynau pwysig ynglŷn â dyfodol gwyliau.
Mae gwyliau'r DU yn chwarae rhan sylweddol yn niwylliant ac economi Prydain. Mae cynulleidfaoedd gwyliau yn parhau i dyfu ac mae tirwedd yr ŵyl, yn drefol ac yn wledig, yn ddeinamig ac amrywiol. Cyn y pandemig coronafeirws (COVID-19), roedd y farchnad gwyliau a chyngherddau cerddorol yn y DU werth tua £2.6 biliwn gyda thros chwarter o oedolion y DU yn mynd i o leiaf un ŵyl gerddorol y flwyddyn (Mintel 2019). Er enghraifft, yn 2018, mynychodd 338,000 o dwristiaid domestig a 25,000 o dwristiaid tramor gyngherddau a gwyliau cerddorol yng Nghymru a gwario tua £124 miliwn (UK Music 2019). Yn ogystal â'u pwysigrwydd economaidd, mae gwyliau'n cyfrannu'n gymdeithasol a diwylliannol, gan greu ymdeimlad o berthyn a lle, gan ddatblygu hunaniaeth a lles unigolion trwy brofiadau cofiadwy. Gall gwyliau hefyd gael effeithiau amgylcheddol negyddol posibl.
O ganlyniad i'r pandemig coronafeirws (COVID-19) byd-eang, mae gwyliau cerddorol a chelfyddydol wedi'u canslo ar lefel ddigynsail. Yn ystod 2020, cafodd mwy na 250 o ddigwyddiadau eu canslo neu eu gohirio (eFestivals 2020) gyda llawer o ganslo pellach yn 2021. Mae trefnwyr a chynulleidfaoedd gwyliau wedi dod yn ansicr ynghylch profiadau gwyliau’r dyfodol, yn enwedig os yw’r mesurau ymateb i’r pandemig yn parhau i effeithio ar dyrfaoedd mawr.
Mae gwerth gwyliau yn ymestyn y tu hwnt i'w heffaith economaidd. I'w miloedd o fynychwyr a chrewyr maent yn rhan hanfodol o ddiwylliant Prydain ac yn rhan o'n treftadaeth anniriaethol. Mae ymchwil yn dangos bod gan wyliau rôl bwysig o ran cydlyniant cymdeithasol a lles, gan adeiladu ymdeimlad cryf o hunaniaeth a pherthyn ymhlith eu cymunedau ffyddlon, aml-genhedlaeth, a gellir eu gweithredu fel 'asiantau newid', er enghraifft wrth hyrwyddo arferion gwyrddach a chynaliadwy (Alonso-Vazque 2016, Powerful Thinking 2018).
O ystyried newidiadau economaidd, cymdeithasol a thechnolegol, ac absenoldeb tyrfaoedd mawr, sut olwg fydd ar wyliau'r dyfodol? Sut y cânt eu trefnu, eu mwynhau, eu canfod a'u datblygu? A sut y byddant yn effeithio ar gymdeithas a'r amgylchedd?
Ein ffocws
Ffocws allweddol FRG yw gwyliau cerddorol a chelfyddydol; mae gan aelodau’r grŵp ymchwil brofiad sylweddol o weithio gyda ac mewn gwyliau fel Glastonbury, y Dyn Gwyrdd, Gŵyl y Gelli a’r Eisteddfod Genedlaethol yn ogystal â digwyddiadau bwyd. Mae FRG yn awyddus i gysylltu ymchwil academaidd â phrofiadau mynychwyr yr ŵyl, trefnwyr, perfformwyr a rhanddeiliaid eraill. Mae gwyliau hefyd yn cyflwyno gwahanol lwyfannau i ymchwilwyr ar gyfer ymgysylltu a rhannu ymchwil trwy ddulliau cyfranogol.
Ein tîm
Mae FRG rhyngddisgyblaethol Prifysgol Caerdydd yn cynnwys staff o Ysgol Busnes Caerdydd, yr Ysgol Gerdd, yr Ysgol Daearyddiaeth a Chynllunio, yr Ysgol Hanes, Archeoleg ac Astudiaethau Crefyddol, a'r Ysgol Newyddiaduraeth, y Cyfryngau a Diwylliant. Rydym hefyd yn gysylltiedig â Rhwydwaith Ymchwil Greadigol Caerdydd. Mae aelodau'r grŵp wedi cynnal sawl astudiaeth gŵyl gan gynnwys Gŵyl Sŵn, yr Eisteddfod Genedlaethol a Gŵyl Gyflymder Goodway. Mae'r ymchwil gydweithredol hon wedi gwella ein dealltwriaeth o gynulleidfaoedd gwyliau, eu profiadau a'u hymddygiadau, a sut y gall gwyliau a gwylwyr leihau eu hôl troed amgylcheddol.
Mae gan ein tîm ymchwil rhyngddisgyblaethol arbenigedd mewn marchnata gwasanaethau, ymddygiad defnyddwyr, y cyfryngau cymdeithasol a ffans cerddoriaeth, treftadaeth ac archeoleg gyfoes, daearyddiaeth ddynol a chynaliadwyedd. Er 2012, rydym wedi cynnal ymchwil ar ystod o wyliau'r DU, gan gynnwys cerddoriaeth, llenyddiaeth, diwylliant a bwyd. Mae gennym hanes o gydweithio â threfnwyr gwyliau (gan gynnwys Gŵyl Lenyddiaeth y Gelli, Glastonbury, y Dyn Gwyrdd, Gŵyl Swn, yr Eisteddfod Genedlaethol a Gŵyl Gyflymder Goodway) a rhwydwaith helaeth o gysylltiadau allweddol mewn gwyliau, cyrff anllywodraethol, llywodraeth genedlaethol a lleol (ee. AIF, AGF, Digwyddiadau Cymru). Mae gennym brofiad helaeth o gynnal dadansoddiad effeithiol sy'n canolbwyntio ar y gynulleidfa gan archwilio profiadau, hanes a chanlyniadau amgylcheddol gwyliau. Mae gennym sgiliau ymchwil mewn cyfweld, arolygon ar raddfa fawr (ar-lein ac wyneb yn wyneb), dyddiaduron digidol, dadansoddi’r cyfryngau cymdeithasol, ymgynghori cymunedol a mapio mewn partneriaeth â gwyliau a rhanddeiliaid.
Prosiect peilot
Ym mhrosiect peilot FRG gwelwyd ymchwilwyr Caerdydd yn gweithio gyda John Rostron a Gŵyl Sŵn. John oedd cyd-sylfaenydd Sŵn, ac mae'r ŵyl gerddoriaeth gyfoes drefol flynyddol hon yn digwydd bob mis Hydref mewn lleoliadau ledled Caerdydd. Yn 2016 dathlodd 10 mlynedd o wneud i'r ddinas ddod yn fyw. Roedd John hefyd yn Is-gadeirydd Cymdeithas y Gwyliau Cerddorol Annibynnol, sydd ar hyn o bryd yn cynnal ei chyngres flynyddol yng Nghaerdydd. Derbyniodd FRG gyllid sbarduno gan REACT(y fenter Ymchwil a Menter yn y Celfyddydau a Thechnoleg Greadigol a ariennir gan AHRC) i archwilio effaith gŵyl Sŵn ar y cynulleidfaoedd, y ddinas a'r sîn gerddoriaeth.
Ymchwil
Ar hyn o bryd mae'r rhai yn y grŵp ymchwil yn cymryd rhan mewn prosiectau ac allbynnau ar y cyd. Gweler isod am ddetholiad o waith blaenorol gan rai o'r ymchwilwyr.
Blogiau:
- Mae Dr Jacqui Mulville hefyd wedi cyhoeddi darn mynediad agored ar gyfer The Conversation: 'What will future archaeologists think of Glastonbury?'.
- Dr Nicole Koenig-Lewis - Blog ar Ddyfodol Gwyliau: https://www.creativecardiff.org.uk/festivals/festival-show-must-go-online
- Blog Ysgol Busnes Caerdydd, Hyfryd ac unigryw: Profiad CUROP yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru, http://blogs.cardiff.ac.uk/business-school/2019/04/25/wonderful-and-unique-our-curop-experience-at-the-national-eisteddfod-of-wales/
- Grŵp Ymchwil Gwyliau - A spotlight on Sŵn Music Festival http://blogs.cardiff.ac.uk/creative-economy/2017/04/03/a-spotlight-on-swn-music-festival-report-launch/
- Dr Andrea Collins, Save the planet one festival at a time, The Conversation, https://theconversation.com/save-the-planet-one-festival-at-a-time-60802
Fideo:
Cyhoeddiadau academaidd a chyflwyniadau cynhadledd dethol (yn ôl blwyddyn):
- Brayshay, B. and Mulville, J. Festivals (yn y wasg) Monument making, mythologies and memory. Festivals – Monument making, mythologies and memory. Yn 'Inside Festival Cultures' Goln, M. Nita a J. Kidwell. Palgrave MacMillan, Llundain.
- Koenig-Lewis, N., Palmer, A. ac Asaad, Y. (2021), “Linking engagement at cultural festivals to legacy impacts”, Journal of Sustainable Tourism, Rhifyn Arbennig ar Ddigwyddiadau a Chynaliadwyedd. Ar gael ar-lein 8 Chwefror 2021. DOI: https://doi.org/10.1080/09669582.2020.1855434
- Brayshay, B. a Mulville, J., 2020, Festival CHAT,, https://festivalchat2020.wordpress.com/2020/10/17/festivals-monument-making-mythologies-and-memory/, Cynhadledd Contemporary and Historical Archaeology in Theory, ar-lein, 3-30 Hydref 2020.
- Collins, A. a Potoglou, D. 2019. Factors influencing visitor travel to festivals: Challenges in encouraging sustainable travel. Journal of Sustainable Tourism 27(5), t. 668-688. (10.1080/09669582.2019.1604718)
- Mulville, J. a Brayshay, B. 2019 ‘Festivals – Where Worlds Collide’ yn ‘Inside Festival Cultures: Fields, Bodies, Ecologies’, Prifysgol Birmingham. 16-17 Mai,
- Collins, A. a Cooper, C. 2017. Measuring and managing the environmental impact of festivals: The contribution of the Ecological Footprint. Journal of Sustainable Tourism 25(1), t. 148-162. (10.1080/09669582.2016.1189922
- Hill, S., Mulville, J.; Koenig-Lewis, N., Thomas, I., Murray, S., O’Connell, J. (2017), ‘One Weekend in October: The Sŵn Festival, Cardiff, Papur a gyflwynwyd yng Nghynhadledd CHIME “Music, Festivals, Heritage” 25-28 Mai 2017, a drefnwyd gan Archif Jazz Siena Archive, yr Eidal 25-28 Mai 2017.
- Koenig-Lewis, N. a Palmer, A. 2017. Identifying customer behaviour segments based on a hierarchy of engagement - an exploratory study of a music festival. Cyflwynwyd yn: 25ain ICRM (Colocwiwm Rhyngwladol mewn Marchnata Perthynas), Munich, yr Almaen, 12-14 Medi 2017.
- Koenig-Lewis, N., Organ, K. a Palmer, A. 2015. The 'ladder of engagement' to building lasting customer relationships. Cyflwynwyd yn: 15fed ICRM (Colocwiwm Rhyngwladol mewn Marchnata Perthynas), Ysgol Fusnes Hanken, y Ffindir, 15fed i 17eg Medi 2015.
- Organ, K., Koenig-Lewis, N. a Palmer, A. 2015. The 'ladder of engagement' - an empirical study of its link to loyalty. Cyflwynwyd yng: Nghynhadledd yr Academi Farchnata 2015, Limerick, Iwerddon, 7-9 Gorffennaf 2015.
- Organ, K. et al., 2015. Festivals as agents for behaviour change: A study of food festival engagement and subsequent food choices. Tourism Management 48, pp.84-99. (10.1016/j.tourman.2014.10.021)
- Collins, A. J. 2014. The pursuit of a sustainable rural event: a case study of the Hay Literary Festival (UK). Yn: Dashper, K. gol. Rural Tourism: An International Perspective. Cambridge Scholars Publishing., t.151-170.
- Jamison-Powell, S., Bennett, L., Mahoney, J. a Lawson, S. 2014. Understanding in-situ social media use at music festivals. Trafodion Cyhoeddiad Cydymaith 17eg Cynhadledd ACM ar Waith Cydweithredol a Chyfrifiadura Cymdeithasol â Chefnogaeth Cyfrifiaduron. Efrog Newydd, NY: ACM t. 177-180.
- Hill, S. 2012. Mapio Canu Pop Cymraeg / Mapping Welsh Pop. Cyflwynwyd yn: 11eg Gynhadledd Canolfan Astudiaethau Cerddoriaeth Gymreig Uwch Aberystwyth, y DU Chwefror 2012.
- Hill, S. 2007. 'Blerwytirhwng?' the place of Welsh pop music. Cyfres Cerddoriaeth Boblogaidd a Gwerin Ashgate Aldershot: Ashgate.
- Hill, S. 2006. When deep soul met the love crowd: Otis Redding at the Monterey pop festival, June 16-18, 1967. Yn: Performance and Popular Music History, Place and Time. Ashgate, t.28 – 40
Prosiectau
Prosiectau a Digwyddiadau Diweddar a drefnwyd gan aelodau FRG
Arolwg Shutdown 2020: Gwyliau'n darparu Profiadau Emosiynol, Synhwyraidd a Chymunedol
Gyda chanslo gwyliau’r haf diwethaf, roeddem am wybod beth fyddai pobl yn ei golli am wyliau cerddorol. Gwnaethom gynnal arolwg, gyda dros 800 o unigolion yn ymateb. Roedd ein data’n cydnabod bod pobl yn mynychu digwyddiadau am amryw resymau, o ymdeimladau o gymuned i brofiad synhwyraidd cerddoriaeth, celf, bwyd a diwylliant, ond hefyd i deimlo emosiynau - yn y bôn mae gwyliau'n gwneud i ni deimlo'n dda. Gwnaethom ddadansoddi'r data ac rydym wedi crynhoi ein canfyddiadau yn y ddelwedd hon. Fe wnaethom grwpio ymatebion yn dri sector, ymatebion emosiynol, ysgogiad synhwyraidd a communitas (teimladau dwys o gyd-berthnasedd cymdeithasol a pherthyn) a darganfod bod yr elfennau hyn yn cydbwyso ac yr un mor bwysig fel y crynhoir yn y ddelwedd isod:
Gŵyl Gyflymder Goodway 2019
Yn y prosiect hwn, gweithiodd FRG mewn partneriaeth â Siemens (Partner Technoleg 2019) a rhoi sylw i effaith amgylcheddol gwyliau yn y DU. Mae'r adroddiad yn tynnu sylw at y datblygiadau arloesol a'r mentrau sydd eu hangen i sicrhau gwyliau gwyrddach a glanach yn y dyfodol.
Eisteddfod Genedlaethol 2017 a 2018
Yn y prosiect hwn gwnaethom archwilio ymgysylltiad mynychwyr yr ŵyl â gweithgareddau a digwyddiadau yn ystod Eisteddfodau Cenedlaethol 2017 a 2018, eu profiad, ac effaith ehangach yr ŵyl gan gynnwys teithiau ymwelwyr. Yn 2018 cawsom gyllid gan CUROP (Rhaglen Cyfleoedd Ymchwil Israddedig Caerdydd) o dan y prosiect: “Dylanwadu ar Effeithiau a Gwaddol Gwyliau yng Nghymru: Sylw ar Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd 2018 ”, Prifysgol Caerdydd (Canolfan Addysg ac Arloesi).
Adroddiadau:
- Koenig-Lewis, N., Collins, A., Rosier, E. (2017). Eisteddfod Genedlaethol 2017 - Canfyddiadau Ymchwil, Prifysgol Caerdydd, Hydref 2017 (Adroddiad a gyflwynwyd i’r Eisteddfod Genedlaethol, 4 Hydref 2017)
- Koenig-Lewis, N., Collins, A., Rosier, E., Emyr, M., Murphy, S. (2018). Eisteddfod Genedlaethol 2018 - Canfyddiadau Ymchwil, Prifysgol Caerdydd, Hydref 2018 (Adroddiad a gyflwynwyd i’r Eisteddfod Genedlaethol, 17 Hydref 2018)
Blogiau/Newyddion:
- Ysgol Busnes Caerdydd, Hyfryd ac unigryw: Profiad CUROP yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru, http://blogs.cardiff.ac.uk/business-school/2019/04/25/wonderful-and-unique-our-curop-experience-at-the-national-eisteddfod-of-wales/
- Prifysgol Caerdydd, Canlyniadau'r astudiaeth Eisteddfod i'w datgelu, https://www.cardiff.ac.uk/news/view/1242210-results-of-eisteddfod-study-to-be-revealed
Gŵyl Sŵn 2016
Mae ein hadroddiad o 2017 yn seiliedig ar y prosiect peilot gyda Sŵn bellach ar gael i'w lawrlwytho.
Yn ystod y prosiect peilot hwn, buom hefyd yn gweithio gyda StoryworksUK i recordio cyfweliadau â rhai o'r bobl sy'n ymweld ag Amgueddfa Gerdd Sŵn.
Mae detholiad o'r cyfweliadau hyn ar gael ar wefan Storyworks UK.
Gŵyl Lenyddiaeth y Gelli
Mae FRG wedi cynnal ymchwil i'r dulliau y mae ymwelwyr yn teithio i Ŵyl y Gelli. Ystyriodd y prosiect hwn hefyd pa fathau o strategaethau sydd eu hangen i leihau ôl troed teithio ymwelwyr a beth yw'r heriau allweddol o ran dylanwadu ar ymddygiad teithio ymwelwyr, a darparu digwyddiadau mwy cynaliadwy yng Nghymru?
https://theconversation.com/save-the-planet-one-festival-at-a-time-60802
Cwrdd â'r tîm
Research group leader
Staff academaidd
Staff cysylltiol
Related Groups
Caerdydd Creadigol
Archwilio effaith cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol gwyliau. Mae’r grŵp yn dod ag academyddion Prifysgol Caerdydd a rhanddeiliaid allweddol ynghyd i gynnal ymchwil gydweithredol ar y sîn wyliau, ac i ystyried cwestiynau pwysig ynglŷn â dyfodol gwyliau.
Yn 2020 bydd y grŵp yn canolbwyntio ar fapio gwyliau yng Nghymru, gan ganolbwyntio’n benodol ar gynaliadwyedd amgylcheddol.
Resources
Festivals Research Group Report (March 2017)
A Spotlight on Swn Music Festival 2016.
Os na all eich meddalwedd gynorthwyol ddarllen y ddogfen hon, gallwch chi ofyn am fersiwn hygyrch drwy ebostio web@caerdydd.ac.uk. Cynhwyswch yr adnoddau cynorthwyol a ddefnyddiwch chi a’r fformat sydd ei angen arnoch.
Festivals Research Group Report (March 2017)
Festivals Research Group Report (March 2017)
Camau nesaf
Ymchwil sy’n gwneud gwahaniaeth
Mae ein hymchwil yn gwneud gwahaniaeth i fywydau pobl wrth i ni gweithio ar draws disgyblaethau er mwyn ymgodymu â phrif heriau sy’n wynebu’r gymdeithas, yr economi ac ein hamgylchedd.
Ymchwil ôl-raddedig
Mae ein graddau ymchwil yn rhoi'r rhyddid i chi i archwilio pwnc arbennig mewn dyfnder ymhlith ymchwilwyr blaenllaw.
Ein heffaith ymchwil
Mae'r astudiaethau achos hyn yn rhoi sylw i rai o'r meysydd lle rydym yn cael effaith ymchwil gadarnhaol.