Academydd Caerdydd yn ennill Cymrodoriaeth GCHQ

Mae ymchwilydd ym Mhrifysgol Caerdydd wedi ennill Cymrodoriaeth fawreddog am Wydnwch Cenedlaethol gyda GCHQ – asiantaeth gudd-wybodaeth, seiber a diogelwch flaenllaw'r DU.

Bydd Dr Charith Perera, Ysgol Cyfrifiadureg a Gwybodeg, yn gweithio gyda'r gymuned Diogelwch Cenedlaethol i gyflawni prosiect ymchwil mawr a luniwyd i ganfod ac atal ymosodiadau seiber ar adeiladau clyfar.

Ar hyn o bryd mae'r Uwch Ddarlithydd yn rheoli tîm o ddeg ymchwilydd sy'n canolbwyntio ar breifatrwydd a diogelwch o fewn Rhyngrwyd Pethau - un o themâu her allweddol GCHQ.

Mae'r Gymrodoriaeth chwe mis wedi'i datblygu mewn partneriaeth â The Landing - y ganolfan dechnoleg ac arloesedd sydd wrth wraidd MediaCityUK ym Manceinion.

Yn un o bedair gwobr o'r fath yn unig gan GCHQ, bydd y gefnogaeth yn caniatáu i Dr Perera ddatblygu partneriaethau diwydiant a chydweithio ehangach.

Dywedodd Dr Perera: “Rwy’n wirioneddol falch ac mae'n anrhydedd cael y cyfle hwn i weithio’n agos gyda GCHQ, sy’n arweinwyr cydnabyddedig yn y maes. Bydd y Gymrodoriaeth yn fy ngalluogi i ganolbwyntio’n llawn ar weithgareddau ymchwil a chyfeirio canlyniadau ymchwil o’n hymchwil academaidd arloesi i ddatrys atebion yn y byd go iawn.”

Bydd yr arian yn caniatáu i Dr Perera ddatblygu rhwydwaith synhwyrydd IoT eilaidd mewn adeiladau clyfar, gan gyfuno data synwyryddion a thechnegau dysgu dwys o'r radd flaenaf i ganfod anghysonderau.

“Bydd y profiad a’r cydberthnasau rwy’n eu datblygu yn ystod y gymrodoriaeth hon yn fy helpu i greu effaith ehangach ar y cyd nid yn unig yn gysylltiedig â’r prosiect cymrodoriaeth hwn ond hefyd â phrosiectau cysylltiedig a gynhelir o fewn fy nhîm.”

Dywedodd Gav Smith, Cyfarwyddwr Cyffredinol Technoleg GCHQ: “Am fwy na 100 mlynedd rydym wedi aros gam ar y blaen i’n gwrthwynebwyr er mwyn helpu i gadw’r wlad yn ddiogel drwy harneisio syniadau o gymysgedd amrywiol o feddyliau.

“Heddiw rydym yn wynebu nifer cynyddol o fygythiadau mewn byd mwy cymhleth o lawer.  Mae'n hanfodol bwysig ein bod yn parhau i ddyfnhau ein dealltwriaeth o'r bygythiadau hynny wrth i ni arloesi diogelwch caredig newydd i'r DU.”

“Dyna pam rydyn ni'n gweithio gyda rhai o feddyliau gorau'r byd academaidd ac yn buddsoddi ynddynt i arfogi ein hunain ag ymchwil arloesol i fynd i'r afael yn well â'r heriau diogelwch cenedlaethol mwyaf sy'n ein hwynebu heddiw ac yn y dyfodol.”

Mae Prifysgol Caerdydd yn cydweithio'n agos â GCHQ drwy Ganolfan Ymchwil Seiberddiogelwch (CCSR) Prifysgol Caerdydd - uned ymchwil academaidd flaenllaw yn y DU ar gyfer dadansoddeg seiberddiogelwch sydd wedi'i hachredu fel Canolfan Ragoriaeth Academaidd mewn Ymchwil Seiberddiogelwch (ACE-CSR) gan Ganolfan Seiberddiogelwch Genedlaethol y DU - y sefydliad cyntaf yng Nghymru i ennill yr acolâd hwn.

Dywedodd yr Athro Pete Burnap, Cyfarwyddwr y CCSR: “Rydyn ni wrth ein bodd bod Dr Perera wedi ennill y cyfle gwych hwn drwy GCHQ i ddilyn ymchwil bur, a chaniatáu iddo brofi ei waith yn y fan a'r lle drwy efelychu a modelu. Gobeithiwn y bydd ei ddull yn sail i systemau seiberddiogelwch sy'n amddiffyn popeth rhag seilwaith cenedlaethol craidd - gosodiadau dŵr a thrydan - i gerbydau a systemau modurol y dyfodol, sy'n cyd-fynd ag ethos y Ganolfan o ddatrys problemau'r byd go iawn."