Canolfan Ymchwil Canolbarth a Dwyrain Ewrop

Rydym yn hyrwyddo ac yn cefnogi ymchwil i Ganolbarth a Dwyrain Ewrop ym Mhrifysgol Caerdydd.

Ymgysylltu â'r byd ehangach, gan gysylltu ymchwil yng Nghaerdydd ar Ganol a Dwyrain Ewrop, gan gynnwys Rwsia a Wcráin, ag effaith a pholisi cyhoeddus.

Newyddion dan sylw

• Ymchwilwyr o Brifysgol Caerdydd a’u cydweithredwyr yn sicrhau grant o 3m ewro i ddatblygu rhaglen llesiant ar gyfer teuluoedd yn nwyrain Ewrop
• Olena Znatkova yw ei henw - ac mae ei stori yn ein hatgoffa pam na allwn ildio yn erbyn Putin
• Mae cydweithio academaidd a chymunedol yn creu adnoddau i deuluoedd y mae rhyfel yn effeithio arnynt.
• Podlediad Canolfan Tsiec Llundain
• Prosiect Plasdai Iddewig
• Generation89: Y Chwyldro Melfed 30 mlynedd yn ddiweddarach
• Bord Gron Symposiwm Canol Ewrop UCL: 1989 Catalydd Newid
• Hwyl fawr i hynny oll? O Lenin i Putin
• 70 mlynedd yn ddiweddarach: Cofio Gwarchae Berlin
• Hitler's Circle of Evil: safbwynt hanesydd
• Czechoslovakia 100

SOS Wcráin

Efallai yr hoffech roi rhodd i elusen sy'n gweithio yn Wcrain, ymhlith eraill:

• Médecins Sans Frontières
• UNICEF

Os ydych chi'n ysgolor sydd mewn perygl, gweler y canlynol:

• Cymrodoriaethau Ymchwilwyr sy’n wynebu Risg
• Cymdeithas a phartneriaid yn dyfarnu saith cymrodoriaeth i ysgolheigion o Wcráin sydd mewn perygl

Pobl

Cyfarwyddwr y Ganolfan

Staff academaidd

Digwyddiadau blaenorol

Deialogau Ewropeaidd Václav Havel: Heddwch a Democratiaeth mewn Argyfwng

Dyddiad: Dydd Mawrth 10fed of Hydref 2023
Amser: 14:00 (trafodaethau cloi am 17:30)
Lleoliad: Teml Heddwch, Rhodfa Brenin Edward VII, Caerdydd, CF10 3AP

Mae'r Deialogau Ewropeaidd Václav Havel yn gyfle unigryw i gymryd rhan mewn trafodaethau sy’n canolbwyntio ar faterion heddwch, democratiaeth, cyfiawnder amgylcheddol, ac argyfwng ein gwareiddiad.

Cynhelir gan Ganolfan y Gyfraith a Chymdeithas mewn cydweithrediad â Chanolfan Ymchwil Canol a Dwyrain Ewrop.

Mae'r Ganolfan Gwleidyddiaeth Fyd-eang Feirniadol yn eich gwahodd i weminar: Myfyrdodau beirniadol ar ymosodiad Rwsia o Wcráin - flwyddyn yn ddiweddarach

Dyddiad: Dydd Iau 9 Mawrth am 16:00

Panelwyr:

• Mick Antoniw - Aelod Etholaethol y Senedd, Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad
• Mykola Davydiuk - Dadansoddwr gwleidyddol, ac awdur "How does Putin's propaganda work?" a "How to make Ukraine successful"
• Valeria Kovtun - Sylfaenydd a Phennaeth Filter, Prosiect Llythrennedd Cyfryngau Cenedlaethol Wcrain
• Bohdana Kurylo - Ymgeisydd PhD a Chynorthwyydd Addysgu Ôl-raddedig, UCL
• Dr Jenny Mathers - Uwch Ddarlithydd mewn Gwleidyddiaeth Ryngwladol, Prifysgol Aberystwyth

Bydd y weminar yn cael ei harwain gan fyfyrwyr a'i chyd-gadeirio gan ein myfyrwyr o Wcráin, Anastasiia Dolhova (JOMEC) ac Oren Keller (POLIR).

Trefnwyd y digwyddiad yn rhannol gan Maja Davidović.

Treftadaeth ddiwylliannol fel targed a dioddefwr rhyfel

Dyddiad: Dydd Mawrth, 14 Chwefror 2023

Lleoliad: Cymdeithas Hynafiaethau Llundain, Burlington House, Piccadilly, Llundain, W1J 0BE

Yr Athro Ronald Grigor Suny (Prifysgol Michigan) - A oedd Stalin yn Farcsydd? Ac os oedd, beth mae hynny'n ei olygu i Farcsiaeth?

Dyddiad: Dydd Llun 14 Tachwedd, 2022

Gwrandewch ar un o arbenigwyr mwyaf blaenllaw'r byd ar yr hen Undeb Sofietaidd yn siarad am Stalin a'i fywgraffiad newydd sydd wedi ennill gwobrau.

Ailsefydlu Pwylaidd yng Nghymru: O'r cyfnod ôl-ryfel hyd heddiw

Dyddiad: Dydd Iau 3 Tachwedd 2022

I anrhydeddu lansiad yr arddangosfa ffotograffiaeth, cynhaliwyd 'Grove Park Camp (1946-57): Straeon Pwylaidd am ailsefydlu yn Slough', rydym yn eich gwahodd i ymuno â ni wrth i ni roi sylw i straeon am ailsefydlu Pwyliaid yng Nghymru ers yr Ail Ryfel Byd a myfyrio ar etifeddiaeth gyfoethog cyfnewid diwylliannol Pwyleg-Gymreig heddiw.

Heddwch a Democratiaeth mewn Argyfwng: Deialogau Ewropeaidd Václav Havel

Dyddiad: Dydd Mercher 19 Hydref 2022

Galwodd Václav Havel am 'fyw mewn gwirionedd' a 'chwyldro dirfodol' fel ymateb i argyfwng ein gwareiddiad. Rhyfel Wcráin fu'r dystiolaeth ddiweddaraf o'r argyfwng hwn.

Mae'r newid yn yr hinsawdd a’r argyfwng amgylcheddol cynyddol sy'n ein hwynebu yn dystiolaeth bellach gan godi cwestiynau brys ynghylch datblygu cynaliadwy, cyfiawnder amgylcheddol, hawliau ac anghydraddoldebau, yn ogystal â galwadau am gamau gwleidyddol byd-eang i fynd i'r afael â risgiau difrifol.

Mae Canolfan y Gyfraith a Chymdeithas, ynghyd â'r Ganolfan Tsiec yn Llundain ac UCL, wedi trefnu dwy drafodaeth banel sy’n canolbwyntio ar faterion heddwch, democratiaeth, cyfiawnder amgylcheddol ac argyfwng ein gwareiddiad.

Mae’r panelwyr yn cynnwys Lenka Buštíková (Prifysgol Rhydychen), Rob Cameron (gohebydd y BBC), Duncan Kelly (Prifysgol Caergrawnt), Tetyana Pavlush (Prifysgol Caerdydd), Shalini Randeria (Prifysgol Canol Ewrop), Owen Sheers (nofelydd o Gymru, Prifysgol Abertawe), Marci Shore (Prifysgol Yale), Sam Varvastian (Prifysgol Caerdydd), Michael Žantovský (Knihovna Václava Havla).

Lidia Salvatori mewn sgwrs â Galina Miazhevich ar y pwnc Paralelau Hanesyddol a Symudiadau Ffeministaidd Trawswladol: Safbwyntiau (ôl) Sofietaidd ac Eidaleg

Dydd Iau 13 Hydref 2022

Gan dynnu o ymchwil awtoethnograffig o fewn mudiad traws-ffeministaidd cwiar Eidalaidd, bydd sgwrs Lidia yn olrhain pwyntiau cysylltiad yn hanes ffeministiaeth Eidaleg a Sofietaidd i bwyntio wedyn at gyffredinrwydd yn y meysydd lle mae symudiadau ffeministaidd yn gweithredu heddiw yn yr Eidal a gofodau ôl-Sofietaidd. Bydd y ffocws ar ddatblygiadau diweddar a heriau cyffredin a gyflwynir i ffeministiaid cyfoes. Yn gyntaf, trafodir y canfyddiad o etifeddiaeth Gorbachev ar gyfer gwahanol draddodiadau ffeministaidd yn yr Eidal. Dilynir hyn gan yr adlewyrchiad ar y symudiad gwrth-ryweddol cynyddol a rôl cyfryngau digidol yn ei ddryswch. Daw'r sgwrs i ben gyda'r adlewyrchiad ar y gwrthwynebiad i'r gwrthwynebiad trawswladol hynod geidwadol ymhlith ffeministiaid Eidalaidd.

Yn ddiweddar, mae Lidia Salvatori wedi gorffen ei PhD yn y Cyfryngau, Cyfathrebu a Chymdeithaseg ym Mhrifysgol Caerlŷr gyda phrosiect ar effaith technolegau digidol ar ffeministiaeth drawswladol. Cyfunodd ymchwilio ochr yn ochr â ffeministiaid o fewn mudiad Non Una di Meno gyda gweithredu ac addysgu. Ar hyn o bryd, wrth barhau i ehangu ei record cyhoeddi, mae'n gweithio fel Rheolwr Polisi a Chyfathrebu mewn corff iechyd Ewropeaidd ym Mrwsel (Cystic Fibrosis Europe), gan ddatblygu ymchwil ar ansawdd bywyd a phenderfynyddion cymdeithasol iechyd i bobl â chlefydau prin, gan ganolbwyntio ar faterion mynediad ac ecwiti iechyd o safbwynt groestoriadol.

Mae Galina Miazhevich yn Uwch Ddarlithydd yn yr Ysgol Newyddiaduraeth, y Cyfryngau a Diwylliant, Prifysgol Caerdydd, y DU, PI o Gymrodoriaeth Arweinyddiaeth AHRC (2018-2020), gan archwilio cynrychioliadau cyfryngau rhywioldeb an-heteronormadol yn Rwsia. Lluniwyd cynllun prosiect FEMCORUS ynghyd â Dr Miazhevich. Gweithiodd ar sawl prosiect yn ymdrin â chynrychioliadau cyfryngau o Islam ac amlddiwylliannedd yn Ewrop a democratiaeth yn Ewrop ôl-gomiwnyddol.

Mwy o wybodaeth ar ein gwefan femcorus.org

Os oes gennych unrhyw gwestiynau am y digwyddiad, anfonwch e-bost at alisa.virtanen@tuni.fi

Camwybodaeth fel Offeryn Rhyfel: Y Gorffennol a’r Presennol

Dyddiad: Dydd Iau 15 Medi 2022

Ymunwch â ni i archwilio sut a pham y mae camwybodaeth yn cael ei defnyddio fel arf mewn gwrthdaro, gan ddefnyddio enghreifftiau o'r gorffennol (e.e.: Yr Ail Ryfel Byd) a'r presennol.

O’r Rhyfel Trojan i'r Ail Ryfel Byd, mae digon o enghreifftiau o lywodraethau yn lledaenu camwybodaeth. Gellir defnyddio camwybodaeth i hybu propaganda, trwy geisio gwthio naratif a allai fod yn bell o'r gwir. Mae camarwain eich gelynion yn fwriadol wedi bod yn rhan hanfodol o ryfela milwrol ers miloedd o flynyddoedd. Gall unigolion ledaenu gwybodaeth ffug yn fwriadol i hyrwyddo naratif, neu gallant ledaenu camwybodaeth yn anfwriadol trwy rannu fideo firal camarweiniol yn unig. Gall lledaenu camwybodaeth wrth gymryd rhan mewn gwrthdaro fod ar sawl ffurf wahanol, am lawer o resymau.

Gwyliwch recordiad o'r digwyddiad hwn ar YouTube

Sut mae symud ymlaen o’r gorffennol anodd? Myfyrdodau ynghylch y berthynas rhwng gwlad Pwyl ac Wcráin yn yr 20^fedganrif a heddiw

Dyddiad: Dydd Iau 9 Mehefin 2022

Gweminar gyda’r siaradwr gwadd, Dr Paweł Duber (Prifysgol Nottingham Trent), a gyd-gynhelir gan thema ymchwil Hanes a Threftadaeth yr Ysgol Ieithoedd Modern a Grŵp Ymchwil Canol a Dwyrain Ewrop ym Mhrifysgol Caerdydd.

Gwyliwch recordiad o'r digwyddiad hwn ar YouTube

Sesiwn Cwestiwn ac Ateb Wcráin

Dyddiad: Dydd Llun 21 Mawrth 2022

Diweddariad ar Wcráin a sesiwn holi ac ateb gyda'r Grŵp Ymchwil Canol a Dwyrain Ewrop.

Argyfwng yn Wcráin - Gwybodaeth a sesiwn Cwestiwn ac Ateb

Dyddiad: Dydd Llun 7 Mawrth 2022

Ni fydd y rhai ohonom sydd ag arbenigedd ac sydd mewn cysylltiad personol â'r rhanbarth (Wcráin, Rwsia, a'r hen Undeb Sofietaidd a’r Bloc Dwyreiniol) yn gallu cynnig atebion cynhwysfawr i'r holl gwestiynau sydd gennych.

Ychydig iawn o arbenigwyr a ragwelodd y byddai'r goresgyniad hwn yn digwydd, ac nid oes neb yn gwybod beth fydd y canlyniad. Fodd bynnag, efallai y byddwn yn gallu cynnig rhywfaint o gyd-destun, cefndir a dealltwriaeth, o amrywiaeth o arbenigeddau a safbwyntiau.

Y Wasg

Gofynnir i'n haelodau yn aml am farn arbenigol yn y wasg:

• Ail-ethol Putin Mawrth 2024 – Sunday Supplement. James Ryan, BBC Radio Wales.
• Anti-Black racism is upending easy narratives about the exodus from Ukraine. Thom Loyd, The Washington Post.
• No hope for science in Russia: The academics trying to flee to the West. James Ryan, The Guardian.
• Russia invades Ukraine: Vladimir Putin's plan for swift victory has failed as Ukrainians fight to defend their freedom. Tetyana Pavlush, The Scotsman.
• Interview with Oliver Hides re: Russia and Belarus in light of the military operation in Ukraine. Galina Miazhevich, sioe frecwast BBC Radio Wales.
• Ex Libris: Československo Mary Heimann. Český rozhlas (radio Tsiec)
• Milos Jakes, Czech Communist Leader, Is Dead at 97. Mary Heimann, New York Times
• BBC Radio 4 - Last Word. Mary Heimann, BBC Radio
• Y Chwyldro Melfed yn 30 - Sunday Supplement. Mary Heimann, BBC Radio Wales
• Newyddion teledu DV Tsiec (cyfweliad 30 munud gyda'r Athro Mary Heimann). Mary Heimann, DV TV.