Chwyldro mewn gofal cleifion
26 Chwefror 2018
![Masters students during a simulation class](https://cardiff.imgix.net/__data/assets/image/0013/1110019/1-Masters-students-during-a-simulation-class1.jpg?w=570&h=321&fit=crop&q=60&auto=format)
Mae gwlad Namibia, yn ne Affrica, yn gwneud cam mawr ymlaen mewn gwasanaethau meddygol sy'n achub bywydau gyda chefnogaeth Prifysgol Caerdydd.
Mae gan Namibia lai na 10 anesthetydd gwladol - sydd yn hanfodol ar gyfer gofal arbenigol a llawdriniaethau - i gefnogi poblogaeth o 2.5m o bobl.
Ond bydd hyn yn newid wrth i Namibia hyfforddi a datblygu anesthetyddion arbenigol am y tro cyntaf gyda chymorth Prosiect Phoenix Prifysgol Caerdydd, partneriaeth lwyddiannus gyda Phrifysgol Namibia (UNAM).
Bydd y cwrs Meistr pedair blynedd newydd mewn anesthesia yn UNAM yn helpu i fynd i’r afael â’r prinder difrifol mewn anesthetyddion, sydd yn golygu rhestrau aros hir ar gyfer llawdriniaethau i gleifion a diffyg gofal arbenigol yn ystod llawdriniaethau brys.
Mae menywod 17 gwaith yn fwy tebygol o farw wrth roi genedigaeth yn Namibia nac yng Nghymru, yn aml gan nad oes neb i roi anesthesia. Pe bai gan Namibia nifer gymesur o anesthetyddion â Chymru, fe fyddai ganddo o leiaf 300 o arbenigwyr/ymgynghorwyr anesthetig cymwys.
Bydd y cwrs newydd wedi’i gefnogi gan yr Athro Hall ac arbenigwyr anestheteg o Brifysgol Caerdydd
Meddyliodd arweinydd Prosiect Phoenix, yr Athro Judith Hall, sydd yn anesthetydd ymgynghorol ei hun, am y syniad ar gyfer cwrs anesthesia newydd a gweithiodd gyda phartneriaid yn UNAM i’w ddatblygu.
Meddai: “Gall llawdriniaeth achub bywydau ond ni ellir rhoi llawdriniaeth heb anethesia, ac mae cyn lleied o anesthetyddion gwladol gan Namibia. Bydd y cwrs Meistr yn creu corff newydd o feddygon anaestheteg proffesiynol yn Namibia mewn niferoedd digonol i weddnewid y gofal yn llwyr. Bydd hefyd yn helpu i gefnogi gwasanaethau llawfeddygol sydd eisoes yn gorweithio, a gwella canlyniadau i gleifion mewn gwlad sy’n wynebu llawer o heriau gofal iechyd.”
Meddai’r Athro Frednard Gideon, Dirprwy Is-Ganghellor, Materion Academaidd yn UNAM: "Bydd dechrau hyfforddi’r anesthetyddion yn lleihau’r pwysau ar ofal iechyd yn aruthrol a sut y rheolir poen yn ysbytai cyhoeddus Namibia. Mae hefyd yn hollbwysig er mwyn cael system gynaliadwy sy’n hyfforddi meddygon fel anesthetyddion yn y wlad.”
Dywedodd Ebba Shaanika, myfyriwr ar y Rhaglen Meistr mewn Anesthesia: "Nid oes digon o anesthetyddion yn sectorau iechyd chyhoeddus Namibia ar hyn o bryd. Rydym yn hapus i fod yn rhan o'r grŵp cyntaf ar raglen y Meistri ac yn arbenigo yn y maes, gan ei bod yn elfen bwysig pan mae cleifion yn cael llawdriniaeth.”
![Prof Judith Hall and Dr Brian Jenkins supervise simulation class](https://cardiff.imgix.net/__data/assets/image/0009/1110024/2-Prof-Judith-Hall-Dr-Brian-Jenkins-supervise-simulation-class-with-s-1.jpg?w=575&ar=16:9)
Bydd y garfan gyntaf o fyfyrwyr, a ddechreuodd y cwrs newydd ym mis Chwefror, yn trawsnewid nifer yr anesthetyddion pwrpasol sydd ar gael.
Bydd y cwrs Meistr yn meithrin hunangynhaliaeth ar gyfer hyfforddiant anesthetyddion arbenigol ac yn gwella ansawdd gofal i gleifion.
Mae Prosiect Phoenix wedi darparu cyrsiau dwys mewn anesthetig a sgiliau gofal critigol i fyfyrwyr a meddygon ledled y wlad yn y gorffennol.
Mae Prosiect Phoenix yn fenter gydweithredol rhwng Prifysgol Caerdydd ac UNAM, ac mae eu gwaith wedi cynnwys mentrau diogelwch ar y ffyrdd, hyfforddiant arbenigol i nyrsys a bydwragedd, datblygu meddalwedd a chefnogi cymunedau amlieithog Namibia.