Masnach Caethweision yr Iwerydd: Economïau Caethwasiaeth yn Angola'r Ail Ganrif ar Bymtheg

Mae'r digwyddiad hwn wedi dod i ben

Crynodeb

Roedd caethwasiaeth yn ganolog i bopeth a wnaethpwyd yn Angola yn yr ail ganrif ar bymtheg. Roedd y Cyngor Bwrdeistrefol, trigolion Portiwgal yn Angola, esgobion, offeiriaid, llywodraethwyr, milwyr, ysgolion ac ysbytai i gyd yn ddibynnol yn economaidd ar y fasnach gaethweision i oroesi. Er mwyn cyflawni eu huchelgais, ymunodd y Portiwgeaid â'r fasnach yn anghyfreithlon trwy gaethiwo Affricaniaid a meddiannu eu tir. Wedi'u gorchfygu a'u gorfodi i reolaeth Portiwgalaidd, gwnaed brenhinoedd a sobas Angolan, neu reolwyr lleol, a oedd wedi'u goresgyn ac a oedd yn deyrngar i frenin Portiwgal yn destun taliad treth blynyddol o 100 mewn bodau dynol ym 1626, gan droi pobl yn arian cyfred. Gorfodwyd yr holl frenhinoedd a sobas teyrngarol yn Angola a Kongo a oedd wedi cael eu gorchfygu gan y Portiwgaliaid i roi ufudd-dod i Goron Portiwgal trwy dalu trethi, recriwtio milwyr, agor marchnadoedd rhanbarthol, cynnig tir, caniatáu i offeiriaid efengylu’r boblogaeth leol. Arweiniodd hyn at newidiadau sylweddol o ran deinameg wleidyddol leol yn Angola.

Gan rannu canfyddiadau ei fonograff newydd Lourenço da Silva Mendonça, and the Black Atlantic Abolitionist Movement in the 17th Century (Gwasg Prifysgol Caergrawnt, 2022), mae José Lingna Nafafé, yn dadlau bod caethwasiaeth yn estron i strwythur gwleidyddol, economaidd a diwylliannol Affrica. O'r llyfr arloesol hwn sy'n torri tir newydd, mae'n darparu tystiolaeth newydd sylweddol i gefnogi'r honiad hwn.

Bywgraffiad

Mae José Lingna Nafafé yn Uwch Ddarlithydd mewn Astudiaethau Portiwgaleg a Lusoffon, yn Gyd-Gyfarwyddwr Addysgu ar gyfer yr Adran Astudiaethau Sbaenaidd, Portiwgaleg ac America Ladin, ac yn gyd-Gyfarwyddwr yr MA yn y Dyniaethau Du yn UoB. Mae ei ddiddordebau academaidd yn cwmpasu nifer o feysydd rhyng-gysylltiedig a gysylltir gan themâu trosfwaol: mudiad diddymwyr Iwerydd Du yn yr 17eg Ganrif; diaspora Affricanaidd Iwerydd Lusoffon; hanes Affricanaidd, Portiwgalaidd a Brasil yn yr ail ganrif ar bymtheg a'r ddeunawfed; caethwasiaeth a llafur cyflog, 1792-1850; hil, crefydd ac ethnigrwydd; diwylliant mudwyr Luso-Affricanaidd ac integreiddio yng Ngogledd a De Ewrop; 'Ewrop yn Affrica' ac 'Affrica yn Ewrop'; a'r berthynas rhwng theori ôl-drefedigaethol a'r Iwerydd Lwsoffon.

Enwebwyd Dr Lingna Nafafé ar ‘Restr Pŵer BME 2018 – y 100 o Bobl BME Fwyaf Dylanwadol ym Mryste’ am “ddatblygu hanes gwrthwynebu caethwasiaeth trwy ymchwil arloesol a rannwyd gan Fforwm Lleisiau Affrica yng Ngŵyl Ffilm Afrika Eye yn 2017.”

Ei ail mono-graff Lourenço da Silva Mendonça, a Mudiad Diddymwyr yr Iwerydd Du yn yr 17eg Ganrif, Gwasg Prifysgol Caergrawnt, 2022 (rhan o'r gyfres Studies on the African Diaspora) ac mae'n ymddangos yn rhestrau Caergrawnt yn hanes yr Iwerydd, hanes America Ladin, Hanes Affrica, a hanes caethwasiaeth). Mae'r llyfr arloesol hwn yn darparu tystiolaeth newydd sylweddol o'r mudiad diddymwyr Affricanaidd trawswladol a hynod drefnus (gan gynnwys pobloedd gorthrymedig byd yr Iwerydd megis Cristnogion Newydd ac Ameri-caniaid Brodorol) mewn cyfnod tyngedfennol yn hanes byd-eang.

Ar hyn o bryd mae’n ysgrifennu ei drydydd monograff ar: Y tu hwnt i Arbrawf Wilber-force mewn Diddymu: Epidemig y Twymyn Melyn, Llafur nad yw’r rhydd, Cyflogau, a'r Farchnad, 1792-1850.

Cyfieithu ar y pryd

Bydd y digwyddiad hwn yn cael ei gynnal drwy gyfrwng y Saesneg. Mae croeso i chi ofyn cwestiynau yn Gymraeg yn ystod y sesiwn holi ac ateb. Os ydych yn bwriadu gwneud hyn, cysylltwch â mlang-events@caerdydd.ac.uk erbyn dydd Gwener, 27 Hydref i wneud ymofyniad cyfieithu ar y pryd. Nodwch fod 10% neu mwy o’r rhai sy’n bwriadu dod yn angen i ofyn am y ddarpariaeth hon er mwyn iddo gael ei ffynonellau i fod yn bresennol a bydd yn amodol ar argaeledd adnoddau.

Cofrestru

Cofrestrwch am y digwyddiad hwn.

Hysbysiad Diogelu Data

Pan fyddwch yn cofrestru, cedwir eich data yn unol â’n Hysbysiad Diogelu Data. Byddwn yn prosesu’r data personol a ddarparwyd gennych yn unol â rheoliadau diogelu data.