Edifeirwch a chyfrifoldeb yn y system cyfiawnder troseddol

Mae llyfr newydd sy'n ymchwilio i fynegi edifeirwch a derbyn cyfrifoldeb gan ddiffynyddion wedi cael ei gyhoeddi gan Athro'r Gyfraith yng Nghaerdydd.

Mae'r Athro Stewart Field wedi ymuno â'r Athro Cyrus Tata o Brifysgol Ystrad Clyd, Glasgow i ysgrifennu Criminal Justice and the Ideal Defendant in the making of Remorse and Responsibility (Rhydychen: Hart).

Mae'r llyfr yn ymchwilio i arwyddocâd edifeirwch a chyfrifoldeb o fewn systemau cyfiawnder troseddol Eingl-Americanaidd a Chyfandir Ewrop ac yn dadlau bod disgwyl i 'ddiffynyddion delfrydol' arddangos agweddau penodol tuag at eu troseddau honedig. Yn benodol, disgwylir iddynt ddangos eu bod yn derbyn eu cyfrifoldeb personol yn glir ac i fynegi edifeirwch 'gwirioneddol'.

Er bod llawer o ddiffynyddion yn brin o'r ddelfryd hon, mae ymarferwyr cyfiawnder troseddol yn eu hannog i alinio eu hunain iddo gymaint â phosibl ac mae diffynyddion yn cael eu trin yn fwy neu'n llai difrifol gan y system yng ngoleuni eu perfformiad o'r disgwyliadau hyn.

Wrth siarad am y llyfr, esboniodd yr Athro Field, “Roeddem am ddod â dau gorff ymchwil cyfiawnder troseddol ynghyd sydd wedi datblygu'n sylweddol yn ystod y degawd diwethaf ond yn bennaf ar wahân i'w gilydd. Mae'r cyntaf yn ymwneud â dosbarthu: yr amryw ffyrdd y mae cyfiawnder troseddol yn gweithredu trwy ddidoli diffynyddion i wahanol gategorïau cyn delio â nhw. Mae'r ail yn ymwneud â rôl emosiwn.

Nid yw'r 2 faes hyn yn edrych fel pe baent yn perthyn gyda'i gilydd. Ond mae'r llyfr yn dangos y ffordd y mae emosiynau fel edifeirwch yn chwarae rhan allweddol wrth ddidoli a dosbarthu diffynyddion a'u triniaeth ddilynol o fewn y system.”

Mae'r llyfr yn dangos bod edifeirwch a derbyn cyfrifoldeb yn cael eu hadeiladu yn y ddeialog rhwng diffynyddion ac ymarferwyr yn y broses droseddol. Mae ochr dywyll i 'wneud’ edifeirwch a chyfrifoldeb. Gall arwain at ailintegreiddio neu adfer parch rhwng y wladwriaeth a'r dinesydd. Ond mae'n aml yn destun camddehongli diwylliannol a disgwyliadau afrealistig. Mae hyn yn cynhyrchu paradocsau: mae systemau cyfiawnder troseddol eisiau gweld edifeirwch 'diffuant' ond maent yn gwobrwyo diffynyddion am ei ddangos a'u cosbi os na wnânt hynny. Sut y gall y strwythur hwn o gymhellion eistedd ochr yn ochr ag awydd am fynegiant o emosiynau diffuant?

Mae rhagor o wybodaeth am Criminal Justice and the Ideal Defendant in the making of Remorse and Responsibility ar gael ar wefan Bloomsbury Collections.

Mae'r Athro Field yn addysgu ynghylch tystiolaeth, cyfraith gymharol a modiwlau cyfraith gyhoeddus Ffrainc yn Ysgol y Gyfraith a Gwleidyddiaeth.