Gall pris bwyd ddylanwadu ar y penderfyniad i brynu alcohol, mae ymchwil newydd yn y DU yn awgrymu

Mae pobl yn yfed llai o alcohol wrth i bris bwyd gynyddu, gan awgrymu y gallai hyn ddylanwadu ar y penderfyniad i'w brynu, yn ôl astudiaeth newydd dan arweiniad Prifysgol Caerdydd.

Canfu'r ymchwil, sef y cyntaf i edrych ar y cysylltiad rhwng yfed alcohol a chost bwyd, fod cynnydd o 1% ym mhris bwyd wedi arwain at ostyngiad o 1% yn yr alcohol a brynir.

Mae'r ymchwilwyr yn awgrymu y byddai polisïau cyfredol i leihau niwed o alcohol yn fwy effeithiol pe bai Prydain yn symud i'r dull Sgandinafaidd lle mae alcohol a bwyd yn cael eu gwerthu gan siopau ar wahân.

Cyhoeddir y canfyddiadau yn y Journal of Public Health.

Dywedodd y prif awdur, yr Athro Simon Moore, Cyfarwyddwr Grŵp Ymchwil Trais ac Alcohol Prifysgol Caerdydd a Chyd-gyfarwyddwr Sefydliad Ymchwil Trosedd a Diogelwch Prifysgol Caerdydd: “Mae ein hastudiaeth yn awgrymu bod pris bwyd yn wir yn dylanwadu ar b'un a yw person yn prynu - ac yna'n yfed - alcohol.

“Gallai polisïau i leihau niwed o alcohol gael mwy o effaith pe byddem yn symud i’r model Sgandinafaidd lle nad yw alcohol yn cael ei werthu mewn archfarchnadoedd neu siopau bwyd.”

Defnyddiodd yr astudiaeth ddata o Banc Bio y DU, a ddilynodd fwy na 500,000 o bobl ledled y DU rhwng 40 a 73 oed i helpu i ddeall y ffactorau sy'n dylanwadu ar heneiddio'n iach.

Dadansoddodd yr ymchwilwyr gofnodion Banc Bio ar y cysylltiad rhwng yfed alcohol â lleoliad a phris alcohol a bwyd i edrych ar sut roedd hyn yn dylanwadu ar yfed.

Fe wnaethant ddarganfod bod cynnydd o 1% ym mhris alcohol yn golygu gostyngiad o 0.25% o yfed alcohol. Roedd hyn yn llai o effaith na'r disgwyl.

Yn fwy arwyddocaol, gwelsant fod cynnydd o 1% ym mhris bwyd yn cael ei drosi'n ostyngiad o 1% o yfed alcohol.

Dywedodd yr Athro Moore nad oedd y berthynas rhwng pris bwyd ac yfed alcohol wedi cael ei chyfrif mewn modelau sy'n llywio isafswm pris fesul uned yng Nghymru a'r Alban.

Mae'r polisi - y mae'n rhaid i fusnesau godi o leiaf 50c am bob uned - ar waith yng Nghymru a'r Alban. Ar hyn o bryd nid oes gan Loegr na Gogledd Iwerddon gynlluniau i osod terfyn.

“Os ydych chi am ddefnyddio pris alcohol i leihau niwed, yna mae ein hymchwil yn awgrymu y dylech chi hefyd ystyried pris bwyd,” meddai’r Athro Moore.

“Gallai methu â rhoi cyfrif am y berthynas hon olygu bod y polisïau hyn yn llai effeithiol nag a dybiwyd ar hyn o bryd.

“Mae astudiaethau blaenorol yn y Ffindir a Chanada wedi dangos bod isafswm pris wedi arwain at bobl yn yfed llai a llai o niwed cysylltiedig ag alcohol - ond mae'n bwysig nodi bod alcohol a bwyd yn cael eu gwerthu ar wahân i fwyd yn y gwledydd hyn.

“Defnyddiwyd y dystiolaeth hon i ddod ag isafswm pris i rannau o'r DU - ond yma gallwch fynd i brynu potel o win gyda'ch bara a'ch papur dydd Sul o archfarchnad neu siop leol. Mae cynyddu cost alcohol yn cael ei ystyried yn bolisi effeithiol - ond dim ond rhan o'r darlun yw hwn. Mae ein hastudiaeth yn awgrymu’n gryf bod cost bwyd hefyd yn chwarae rhan.”

Ariannwyd y gwaith gan y Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol, y Cyngor Ymchwil Feddygol (MRC) ac Alcohol Research UK a'i gynnal gan ddefnyddio MRC Dementias Platform UK (DPUK).

Gwnaed dadansoddiad ym Mhorth Data DPUK, sy'n rhoi mynediad i ymchwilwyr i filiynau o gofnodion iechyd a ffordd o fyw wedi'u curadu o astudiaethau tymor hir o unigolion.

Dywedodd Dr Sarah Bauermeister DPUK, un o awduron y papur: “Dyma enghraifft wych o’r math o gipolwg gwerthfawr y gellir ei ddarganfod mewn data o astudiaethau poblogaeth - yn yr achos hwn, edrychir arno ochr yn ochr â gwybodaeth o ffynonellau eraill.”

Cynhaliwyd yr astudiaeth hefyd mewn cydweithrediad â Labordy Dinasoedd Dwysedd Uchel Iach Prifysgol Hong Kong a defnyddiodd ddata o gronfa ddata UK Biobank Urban Morphometric Platform (UK BUMP).