Teyrnged Ysgol Cerddoriaeth Prifysgol Caerdydd i hen fyfyriwr o fri, Hilary Tann (1947-2023)
Mae Ysgol Cerddoriaeth yn galaru am hen fyfyriwr, Hilary Tann, sydd wedi marw yn 75 oed.
Mae Ysgol Cerddoriaeth yn galaru am hen fyfyriwr, Hilary Tann, sydd wedi marw yn 75 oed. A hithau’n gyfansoddwr toreithiog ac yn hyrwyddwr ac athro o gryn ymroddiad, byd natur oedd yr ysbrydoliaeth i sawl darn - boed ar gyfer cyngherddau yn yr Unol Daleithiau (Adirondack Light i adroddwr a cherddorfa, Canmlwyddiant Adirondack State Park, 1992) neu Gymru (agorawd ddathliadol, With the heather and small birds, ar gyfer Gŵyl Caerdydd 1994). Lluniodd ddarn cerddorfaol mawr, From Afar, i’r Knoxville Symphony Orchestra (arweinydd, Kirk Trevor) ym 1996 ac fe’i glywyd yn Ewrop am y tro cyntaf yn 2000 trwy Gerddorfa Genedlaethol Cymru y BBC cyn ei ddewis ar gyfer cyngerdd agoriadol yr International Festival of Women in Music Today gan y KBS Philharmonic Orchestra o dan adain Apo Hsu in 2003. Cafodd Shakkei, diptych ar gyfer cerddorfa unawd a siambr obo, ei berfformio am y tro cyntaf gan Virginia Shaw yng Ngŵyl Llanandras 2007, a pherfformiwyd mewn sawl lle wedyn megis Dulyn, Cyngres IAWM 2008 Beijing, Efrog Newydd, Rio de Janeiro, San Francisco a 15fed Cyngres Sacsoffon y Byd (Bangkok) yn 2009 gan Gerddorfa Harmonig Gwlad Thai.
Roedd Hilary Tann yn eiriolwr dros ferched yn ei maes ac yn aelod o bwyllgor gweithredol yr International League of Women Composers rhwng 1982 a 1995. Hybodd sawl corff ei gwaith - Cyngor Celfyddydau Cymru, Cyngor Talaith Efrog Newydd dros y Celfyddydau, Ymddiriedolaeth Vaughan Williams, Sefydliad Holst, Gwaddol Cenedlaethol y Celfyddydau, Meet the Composer/Arts Endowment Commissioning Music USA. Treuliodd gyfnodau’n gyfansoddwr gwadd, hefyd: 2011 Eastman Women in Music Festival, 2013 Women Composers Festival of Hartford a Thŷ Cerdd 2015 Canolfan Gerdd Cymru.
Ganwyd yn Llwynypia, Morgannwg, ar 2il Tachwedd 1947. Enillodd radd yn adran cerddoriaeth Coleg Prifysgol Caerdydd (Ysgol Cerddoriaeth Prifysgol Caerdydd bellach) lle astudiodd o dan adain Alun Hoddinott. Ymgymerodd â gwaith ôl-raddedig gyda Jonathan Harvey ym Mhrifysgol Southampton, gan astudio cerddoriaeth Roberto Gerhard, a thrwy'r gwaith hwnnw aeth i Brifysgol Princeton, UDA. Yn Princeton, astudiodd gyda J K Randall a Milton Babbitt, gan ennill graddau MFA a PhD ym maes cyfansoddi.
Ymunodd yr Athro Tann â Union College, Efrog Newydd, ym 1980. Dyma sylwadau Lawrence Biemiller amdani yn y Chronicle of Higher Education ym 1986, ‘In an age when many take music for granted – half-ignoring Mozart in the car, Prokofiev in the kitchen – Hilary Tann sets her students an example that, in breadth and enthusiasm, makes a strong case for treating music with respect.’ Roedd ei gwaith yn hanfodol i ddatblygiad cerddoriaeth yn Union College lle y cynhaliodd gyrsiau ymarferol a damcaniaethol ym maes cerddoriaeth a sefydlu cerddorfa’r coleg. Arweiniodd ei heirioli at adeiladu yno ganolfan gerdd 14,000 o droedfeddi sgwâr gan gynnwys neuadd ac ynddi 120 o seddi, Emerson Auditorium. Cwblhawyd y prosiect yn 2006. Ar ôl iddi ymddeol yn 2019, sefydlodd rhai o hen fyfyrwyr y coleg ysgoloriaeth Wilson-Tann er anrhydedd iddi.
Dyma ran o adolygiad cylchgrawn Musical Opinion am ddarn luniodd i bedwarawd llinynnol ar gyfer Gŵyl Llanandras 2014, And the Snow Did Lie:
“... its lyrical melodies, delicate textures and subtly variegated hues made an exquisite and lasting impression.”
Er gwaethaf ei gyrfa hir a llwyddiannus yn yr Unol Daleithiau, roedd hunaniaeth Hilary Tann yn gyfansoddwr o Gymru a’i chysylltiad cerddorol â’r wlad yn gryf drwy’r amser, a hynny trwy amryw ddarnau megis Psalm 104 (Praise, my soul) i Gôr Cymreig Gogledd America (1998) a Paradise i Tenebrae (Gŵyl Gregynog, 2008). Mae dylanwad tirwedd Cymru yn amlwg mewn darnau siambr sy'n cynnwys barddoniaeth George Herbert (Exultet Terra ar gyfer côr dwbl a phumawd cors dwbl), R S. Thomas (Seven Poems of Stillness i soddgrwth ac adroddwr) a Menna Elfyn (Songs of the Cotton Grass i soprano ac obo) hefyd. In 2001, cyflwynodd y Royal Liverpool Philharmonic Orchestra o dan adain Owain Arwel Hughes The Grey Tide and the Green, a gomisiynwyd ar gyfer Noson Olaf Proms Cymru.
Yn 2016, ymwelodd yr Athro Tann ag Ysgol Cerddoriaeth Caerdydd a chynnal seminar diddorol am ei gwaith a'i gyswllt â byd natur. A hithau’n hen fyfyriwr o fri, uchel ei pharch, roedd hi’n gydweithiwr ysgogol a chyfeillgar y bydd staff a myfyrwyr yr ysgol fel ei gilydd yn ei chofio’n annwyl.
Llun: Dr Pedro Faria gyda’r Dr Robert Fokkens, y Yr Athro Hilary Tann a'r Athro Arlene Sierra
Gwasg Prifysgol Rhydychen a Rowanberry Music yw cyhoeddwyr cerddoriaeth Hilary Tann. Mae dros 60 o ganeuon ar ddisgiau gan gynnwys tair disgen o’i cherddoriaeth leisiol, siambr a cherddorfaol.
Dyma ragor o wybodaeth am Hilary Tann a'i cherddoriaeth: