Ewch i’r prif gynnwys

Dr Samyakh Tukra (MEng 2017) yw sylfaenydd a Phrif Swyddog Gweithredol Third Eye Intelligence, sydd wedi datblygu system deallusrwydd artiffisial unigryw a phwerus (AI). Mae’r system yn rhoi rhybudd cynnar i glinigwyr yr Uned Gofal Dwys ynghylch pryd y bydd claf yn datblygu methiant organau.

Mae gan y dechnoleg hon y potensial I arbed miliynau o fywydau ledled y byd, yn ogystal â gwneud gofal ICU yn fwy diogel, yn fwy effeithlon ac yn gost-effeithiol. Esboniodd Sam beth a’i hysbrydolodd I ddatblygu’r system, a sut y gwnaeth ei gyfnod ym Mhrifysgol Caerdydd ddylanwadu ar ei fenter busnes yn y dyfodol.

Roedd penderfyniad Sam i ddod i Gaerdydd I astudio peirianneg feddygol yn un a seiliwyd ar awydd i ddod . dau o’i ddiddordebau ynghyd. “Ar y pryd roedd gen i ddiddordeb mewn meddygaeth mewn gwirionedd. Fodd bynnag, roeddwn yn dal ychydig yn ansicr a oeddwn am astudio meddygaeth bur,” esboniodd.

“Roedd rhai o’r cyrsiau peirianneg feddygol mewn prifysgolion eraill yn canolbwyntio gormod ar beirianneg fiofeddygol, wedi’u hanelu’n fwy at systemau cellog a biolegol, yn hytrach na pheirianneg fecanyddol a gymhwysir mewn meddygaeth. Roedd gen i fwy o ddiddordeb yn yr olaf, ac oherwydd mai Caerdydd oedd un o’r unig leoedd oedd yn cynnig cwrs o’r fath, cefais fy nenu i ddod yma.”

Tra’n astudio yng Nghaerdydd, llwyddodd Sam i feithrin cysylltiadau cryf â’i gydfyfyrwyr ac mae rhai ohonynt dal yma. Yn ddiweddar mae hyd yn oed wedi recriwtio cyd-gynfyfyriwr o Gaerdydd i dîm Third Eye.

Yn ystod ei amser yng Nghaerdydd y dechreuodd Sam ddysgu rhagor am AI a sut y gellid ei roi ar waith yn ymarferol. “Rwy’n cofio mynd draw i’r labordai cyfrifiadureg a gweld myfyriwr yn edrych ar dudalen we arbennig. Dangosodd algorithm, a oedd yn wifrau yn y b.n, ond roedd yn edrych fel ymennydd,” eglurodd. “Sylweddolais ar .l edrych arno mai AI oedd hwn. Roedd hyn yn real.” Y diddordeb hwnnw mewn deallusrwydd artiffisial a’i harweiniodd I ddatblygu Third Eye Intelligence yn 2019.

“Fy nhad-cu oedd fy ysbrydoliaeth mewn gwirionedd ar gyfer y Third Eye. Bu farw oherwydd methiant organau yn 2017. Ar ôl iddo farw, gofynnais i nifer o glinigwyr ‘pam nad oeddech chi’n gwybod bod hyn yn mynd i ddigwydd?’ Nid oedd yn gwneud synnwyr i mi, gyda’r holl ddata a gwybodaeth yna. Sylweddolais mai dyma’r bwlch yn y broses. Maen nhw’n cofnodi’r holl ddata hyn, ond nid yw’n bosibl prosesu’r cyfan mewn amser real a dod o hyd i’r holl dueddiadau.”

“Pan fydd claf yn dod i mewn i’r uned gofal critigol, mae ganddyn nhw tua phump i chwe diwrnod cyn iddyn nhw fod mewn risg o fethiant organau. Sy’n golygu bod amser yn hollbwysig.” Eglurodd Sam, “Maen nhw wedi’u cysylltu i fonitoriaid lluosog sy’n cofnodi data yn y cefndir yn barhaol.”

Mae ein algorithm yn llyncu’r holl ddata – arwyddion bywyd, sganiau ac ati – ac yn rhagweld a fydd un neu nifer o organau yn methu. Felly gallwn roi rhagor o amser i glinigwyr ymyrryd, a gobeithio newid tynged y claf hwnnw.”

Mae prosesu’r holl ddata hyn yn dasg fawr, fel yr eglurodd Sam. “Nid yw llawer yn ymwybodol o hyn, ond mewn gofal critigol mae tua 253 o newidynnau o fathau neu setiau data gwahanol yn cael eu cofnodi’n gyson ar gyfer pob claf. Mae hynny’n golygu bod 253 o bwyntiau data yn cael eu cofnodi bob pump i ddeg munud, sy’n swm enfawr o ddata i’w ddadansoddi.”

Rhoddodd Sam drosolwg i ni o’r AI a sut mae’n mesur tebygolrwydd i fethiant organau. “Mae’r algorithm yn rhagweld yr amser posibl y bydd y methiant yn digwydd a’i debygolrwydd cysylltiedig.” Ymhelaethodd, “dim ond rhwng sero ac un y gall tebygolrwydd fodoli - un yn hynod hyderus y bydd rhywbeth yn digwydd, a sero na fydd yn digwydd o gwbl.”

“Felly, mae unrhyw beth llai na 0.5 yn golygubod y claf mewn cyflwr iach normal, ni ddylem ddisgwyl unrhyw amodau anffafriol. Ond cyn gynted ag y byddwn ni’n mynd i 0.6, dyna pryd mae’r risg yn cynyddu ac rydyn ni’n rhoi’r rhybudd cyntaf,” dywedodd Sam wrthym.

Mae’r sganio cyson hwn o ddata yn anfon rhybuddion at ymarferwyr er mwyn iddynt fod yn ymwybodol y gallai’r claf fod yn profi methiant organau. “Bîp meddalwedd yw hwn ac mae nyrs neu glinigwr yn cael neges i ddod I weld y claf. Dyna’r pwynt y maent yn ymyrryd yn gynt nag y byddent heb yr AI hwn. Dyna’r pwynt rydyn ni’n newid canlyniadau i gleifion.”

Y dechnoleg arloesol hon yw’r rheswm y derbyniodd Sam Wobr (tua)30 yn 2022. Mae’r gwobrau hyn yn cydnabod y rhai sy’n gwneud newidiadau ac arloeswyr yng nghymuned cynfyfyrwyr Prifysgol Caerdydd, sy’n gwneud gwahaniaeth, cyn iddynt gyrraedd (tua) 30.

“Mae cael y gwerthfawrogiad hwnnw nid yn unig gan gyfoedion rydych chi’n gweithio gyda nhw, ond gan bobl nad ydych chi erioed wedi cwrdd â nhw o’r blaen yn ddilysiad enfawr. Mae’n rhywbeth sydd ei angen ar bob sylfaenydd.”

Gyda threialon clinigol o Third Eye ar y gweill, efallai y byddwch chi’n clywed yn fuan am y dechnoleg arloesol hon sy’n achub bywydau ledled y DU, a ledled y byd.

Dr Samyakh Tukra (MEng 2017)

Rhagor gan gylchgrawn Cyswllt Caerdydd

Cyswllt Caerdydd 2023

Yn y rhifyn Haf 2023 hwn o’ch cylchgrawn cynfyfyrwyr a ffrindiau, byddwch yn clywed sut mae ein hymchwilwyr presennol yn hyrwyddo ein dealltwriaeth o gyflyrau megis arthritis, seicosau fel sgitsoffrenia, a sut mae ein cyn-fyfyrwyr talentog yn gwneud gwahaniaeth i’r byd o’u cwmpas.

Hyrwyddo newid cadarnhaol i iechyd meddwl yn y gymuned Fwslimaidd

Jamilla Hekmoun (MA 2018) yw cadeirydd y Gynghrair Iechyd Meddwl Mwslimaidd (MMHA). Bu’n gweithio’n ddiflino yn ystod y pandemig yn darparu adnoddau a chefnogaeth i’r gymuned Fwslimaidd. Mae hi hefyd yn aelod o fwrdd Cyngor Mwslimaidd Cymru ac yn arwain ymgysylltu cymunedol ar gyfer SEF Cymru. Cawsom sgwrs gyda Jamilla am ei chyfnod ym Mhrifysgol Caerdydd a’r gwaith pwysig y mae’n ei wneud yn y gymuned.

Cynfyfyriwr Caerdydd yn ‘ymestyn am yr entrychion’

Mae Dr Jenifer Millard (MPhys 2016, PhD 2021) yn gyfathrebwr gwyddoniaeth sy’n arbenigo ym maes seryddiaeth. Mae ei gwaith yn cyflwyno’r podlediad Awesome Astronomy a’i dawn i rannu ei hangerdd, wedi sicrhau cryn waith iddi ym maes cyflwyno ar y teledu a’r radio. Buom yn siarad â hi am ei hamser yng Nghaerdydd a sut mae merch o’r Barri yn ysbrydoli’r genhedlaeth nesaf o fenywod ym maes STEM.

Gwella ein dealltwriaeth o sgitsoffrenia ac anhwylder deubegwn

Ymchwilydd yw Elle Mawson (Medicine 2021-) yn y Sefydliad Arloesedd Niwrowyddoniaeth ac Iechyd Meddwl. Wedi’i hysbrydoli gan frwydr aelod o’r teulu, mae ei gwaith yn gwella ein dealltwriaeth o’r hyn sy’n digwydd mewn ymennydd cleifion â seicosis, â’r potensial i ddatblygu triniaethau newydd sydd mawr eu hangen. Fe’i arianir gan rodd mewn Ewyllys.