Menywod yn Ychwanegu Gwerth at yr Economi (WAVE)
Mynd i'r afael â materion sylfaenol sy'n cyfrannu at anghydraddoldebau cyflog rhwng y rhywiau yng Nghymru mewn cyflogaeth a hunangyflogaeth.
Ariannwyd Rhaglen Menywod yn Ychwanegu Gwerth at yr Economi (WAVE) ganGronfa Gymdeithasol Ewrop, drwy Lywodraeth Cymru a phartneriaid allweddol:Prifysgol De Cymru, Gweithdy'r Menywod @ BAWSO a Phrifysgol Caerdydd.Cynhaliwyd cam cyntaf WAVE rhwng 2012 a 2015. Ei nod oedd deall ac 'atal' yffyrdd y mae cyflogau dynion a menywod yn amrywio dro ar ôl tro oherwyddgwahanu galwedigaethol mewn cyflogaeth a hunangyflogaeth, drwy'r ffyrdd y mae'gwaith menywod' yn cael ei gontractio a'r gwerth a roddir arno, a thrwy'rffyrdd y caiff systemau cyflogau eu gweithredu.
Bydd ail gam WAVE yn parhau yn 2016. Yn y cyfamser, gallwch ddefnyddio'r Baromedr Cyflog Cyfartal a darllen ein hadroddiadau ymchwil.
Adroddiadau
- Astudiaeth Achos Cyflogwyr Menywod yn Ychwanegu Gwerth at yr Economi (WAVE): O Dystiolaeth i Weithredu ar Fylchau Cyflog ar Sail Rhyw (Mehefin, PDF, 199Kb)
- Patrymau Gweithio yng Nghymru: Rhyw, Galwedigaethau a Chyflog (Mawrth, 2014, PDF, 1.2Mb)
- Adroddiad y cam rheoli newid, astudiaeth achos A (Ebrill 2015, PDF, 674 Kb)
- Adroddiad y cam rheoli newid, astudiaeth achos B (Mai, 2015, PDF, 544Kb)
- Adroddiad y cam rheoli newid, astudiaeth achos C (Mai, 2015, PDF, 649Kb)
Amcanion
Nod prosiect WAVE oedddeall ac 'atal' y ffyrdd y mae cyflogau dynion a menywod yn amrywio dro ar ôltro oherwydd gwahanu galwedigaethol mewn cyflogaeth a hunangyflogaeth, drwy'rffyrdd y mae 'gwaith menywod' yn cael ei gontractio, a thrwy'r ffyrdd y caiffsystemau cyflogau eu gweithredu.
Roedd Tîm WAVE ym Mhrifysgol Caerdydd yn ceisiocefnogi cyflogwyr i ymgymryd â'r gwaith dadansoddi a'r camau gweithredu sy'nofynnol yn ôl y 'ddyletswydd cyflog cyfartal'. Roedd am wneud yn siŵr bod yddyletswydd yn effeithiol, ac am gael effaith barhaol ar y gwahaniaethau mewncyflogau rhwng dynion a menywod yng Nghymru.
Ymchwil a Gweithredu ar Fylchau Cyflog rhwng Dynion a Menywod
Maellawer o gamau wedi'u cymryd yng Nghymru i fynd i'r afael â bylchau cyflogrhwng dynion a menywod, ac mae hyn i'w ganmol. Nod yr ymgyrch Close the Pay Gap gan y Comisiwn CyfleCyfartal a TUC Cymru, a ariannwyd gan Lywodraeth Cymru rhwng 2001 a 2007, oeddcodi ymwybyddiaeth am fylchau cyflog rhwng dynion a menywod, ac am y camaugweithredu i fynd i'r afael â nhw.
Maeewyllys gwleidyddol, cytundebau cenedlaethol ar y cyd yn y sector cyhoeddus aphecynnau cymorth cyflog cyfartal i gyd wedi cyfrannu at ymwybyddiaeth oegwyddorion cyflog cyfartal yng Nghymru, ac ymrwymiad atynt.
Fodd bynnag, maetystiolaeth yn dangos bod gwahanu galwedigaethol rhwng dynion a menywod ynparhau, ac mae hyn yn drysu hyd yn oed yr arfer gorau o ran archwiliadau acarfarniadau cyflog rhwng y rhywiau, wrth iddynt ganolbwyntio ar gymharu cyflogaudynion a menywod yn yr un swyddi neu mewn swyddi a graddfeydd tebyg.
Mae gwahaniaethau yn y ffyrdd y caiff dynion a menywod eu cyflogi -dosbarthiad anghyson rhwng dynion a menywod yn ôl sector, swydd, graddfa ynhierarchaeth y gweithle, math o gontract (parhaol / dros dro, tymor penodol /achlysurol) ac oriau amser llawn neu ran-amser - yn creu gwahaniaethau cyflogrhwng dynion a menywod. Gelwir y patrymau gwaith hyn ar sail rhyw yn wahanugalwedigaethol.
Dyma rai o'r rhesymau pam ycyflwynodd Llywodraeth Cymru ddyletswydd cydraddoldeb penodol i fynd i'r afaelâ gwahaniaethau cyflog rhwng dynion a menywod. Y 'Ddyletswydd Cyflog Cyfartal'yw ei henw, a'i diben yw mynd i'r afael ag anghydraddoldebau systemig fesulsefydliad drwy fynnu bod cyflogwyr yn y sector cyhoeddus yn deall sut maebylchau cyflog rhwng dynion a menywod yn codi yn eu sefydliadau nhw, ac yngweithredu i fynd i'r afael â'r bylchau hyn.
Nodwch bod yr adnoddau isod ar gael yn Saesneg yn unig.
Cyhoeddiadau dethol
- Parken, A. 2014. The price of the part-time penalty. [Online].Bevan Foundation. Available athttp://www.bevanfoundation.org/blog/the-price-of-the-part-time-penalty/.
- Parken, A. 2014. Women Adding Value to the Economy (WAVE). [Online].Feminist and Women’s Studies Association (UK & Ireland). Available athttp://fwsablog.org.uk/2014/03/12/women-adding-value-to-the-economy-wave/.
Dull Dadansoddi Cyflogaeth a Chyflog Dynion a Menywod (GEPA)
Mae'r hyn yr ydym wedi'i ddysgu yn yr astudiaethau achos, wedi llywio Dull Dadansoddi Cyflogaeth a Chyflog Dynion a Menywod (GEPA). Gall gyflogwyr wneud defnydd o hwn i ddadansoddi os mae gwahaniaethau rhwng cyflogau y rhywiau yn eu gweithluoedd.
Mae Llywodraeth Cymru wedi cefnogi Dull GEPA fel mecanwaith i gyflogwyr gasglu tystiolaeth a chreu cynlluniau gweithredu i fodloni eu gofynion statudol i adrodd yn erbyn 'Dyletswydd Cyflog Cyfartal' Cymru (Adroddiad Blynyddol ar Gydraddoldeb 2014, Llywodraeth Cymru).
Gallai defnyddio GEPA, yn ogystal â chamau gan gyflogwyr ar sail y dystiolaeth a gynhyrchir ganddo, gael effaith arwyddocaol ar anghydraddoleb rhwng cyflogau dynion a menywod.
Y Baromedr Cyflog Cyfartal
Ar sail ein gwaith ymchwil i'r farchnad lafur, mae'r Baromedr Cyflog Cyfartal (EPB), yn fecanwaith chwilio i weld cyflog cyfartalog, patrymau gwaith a chyfansoddiad rhyw swyddi yng Nghymru.
Byddyr adnodd hwn yn ddefnyddiol i bobl ifanc sy'n ystyried swyddi a gyrfaoedd yn ydyfodol, cynghorwyr gyrfaoedd, ac unrhyw un sy'n ystyried newid swydd neu yrfai ennill mwy o gyflog. Mae hefyd yn dangos y swyddi sydd â'r bylchau cyflogmwyaf a lleiaf rhwng dynion a menywod.
Lansiwyd y Baromedr yng nghwmni Trenau Arriva Cymru, lle bu menywodifanc o Ysgol Gyfun Treorci yn rhoi cynnig ar yr Efelychwr Gyrrwr Trên.
Lead researcher
Staff academaidd

Yr Athro Sin Yi Cheung
Reader in Sociology, Director for International and Engagement
- cheungsy@caerdydd.ac.uk
- +44 (0)29 2087 5446
Y Rhwydwaith Rhyw, Cyflogaeth a Chyflog (GEPN)
Crëwyd y rhwydwaith hwn ar gyfer gweithwyrproffesiynol ym meysydd datblygu sefydliadol, cynllunio gweithlu, adnoddaudynol a chydraddoldeb. Mae ganddo oddeutu 40 o aelodau sy'n cynrychioli mwy na30 o sefydliadau. Mae'r rhwydwaith wedi cyfarfod yn chwarterol ers 2 flynedd idrafod canfyddiadau'r gwaith ymchwil i astudiaethau achos cyflogwyr, ac i newidcynlluniau gweithredu rheoli a chymryd rhan mewn gweithdy sy'n ystyried tueddanymwybodol.
Yn ogystal, mae'r rhwydwaith wedi derbyn cyflwyniadaugan gynrychiolwyr cyflogwyr yr astudiaethau achos a fu'n cydweithredu, a fu'ntrafod pam eu bod wedi cymryd rhan mewn ymchwil i gyflog cyfartal, beth yroeddent wedi'i ddysgu, a'r camau maent am eu cymryd i sicrhau newid.
Mae aelodau GEPN yn debygol o fod ymysg y grŵp cyntafo sefydliadau i roi cynnig ar Ddull GEPAyn eu sefydliadau eu hunain.
Seminar Menywod mewn Arweinyddiaeth (WAVE)
Daeth dros 100 i'r seminar hwn a gynhaliwyd fin nos ymMhrifysgol Caerdydd. Cyflwynwyd y gwaith ymchwil diweddaraf am brinder menywodmewn swyddi arwain. Cynhaliwyd y digwyddiad ar y cyd gan CU WAVE, Gweithdy'rMenywod @Bawso a Chwarae Teg. Y Fonesig Rosemary Butler, Llywydd CynulliadCenedlaethol Cymru, agorodd y digwyddiad, a chafwyd anerchiad ganddi.
Cyflwynodd yr Athro Michelle Ryan o Brifysgol Caerwysgei gwaith ymchwil 'the glass cliff'.Trafododd Dr Johanne Grosvold, Prifysgol Caerfaddon, ei gwaith ymchwil ar ycysylltiadau rhwng darpariaeth lles datblygedig a phresenoldeb cynyddol menywodar fyrddau cwmnïau, a thynnodd Dr Amanda Kidd o Brifysgol Caerdydd sylw atbwysigrwydd ymgorffori materion rhyw mewn rhaglenni datblygu arweinyddiaeth.
Ar ddiwedd y noswaith, ymunodd Joy Kent, Chwarae Teg,a Jane Butcher, Gweithdy'r Menywod @ BAWSO (TWW), â'r siaradwyr eraill mewndadl panel fywiog. Cododd y digwyddiad gryn sylw yn y cyfryngau ar y materionhyn.