Trosolwg
Fel myfyriwr PhD yn y flwyddyn gyntaf mewn Hanes a Hanes Cymru, mae gen i angerdd am ddatgelu straeon cudd a thaflu goleuni ar arwyr di-glod y gorffennol. Mae fy ymchwil yn canolbwyntio ar rôl ddeinamig a phwysig merched yn ystod Streic Fawr y Penrhyn rhwng 1900 a 1903, lle safodd gweithwyr y chwarel llechi yn erbyn perchnogion grymus y chwarel, gan fynnu gwell amodau gwaith a chyflogau teg. Rwy'n awyddus i ddod â straeon ysbrydoledig ac anghofiedig yn aml am y merched a safai ochr yn ochr â'r chwarelwyr ar flaen y gad yn y foment ganolog hon mewn hanes, a datgelu eu cyfraniadau i'r streic.
Addysg
2022 - Presennol: PhD mewn Hanes a Hanes Cymru - Prifysgol Caerdydd
2022: MScEcon Llywodraeth a Gwleidyddiaeth Cymru (Teilyngdod) - Prifysgol Caerdydd
2020: BA Hanes (Dosbarth Cyntaf) - Prifysgol Caerdydd
Gwobrau a Chyllid
2022: Ysgoloriaeth Ymchwil Coleg Cymraeg Cenedlaethold
2020: Gwobr Charles Morgan
2020: Ysgoloriaeth James Pantyfedwen
2020: Bwrsari Avril Rolph
Cyhoeddiadau
Owen, T., "Yn Ddirgel ac yn Gyhoeddus: Rôl, Effaith, a Phortreadaeth Merched yn ystod Streic Fawr y Penrhyn, 1900 –1903", Llafur, 12:4 (2020).
Ymgysylltiadau Siarad
2021: Siaradwr Gwadd ar Bodlediad Penrhyn, Pennod 4: https://static1.squarespace.com/static/61967335707e1e093c272615/t/637d51a7238adf6e12f9327b/1669157361593/Pod-Penrhyn-Ep-4-PC-128.mp3/original/Pod-Penrhyn-Ep-4-PC-128.mp3
2021: Merched Streic Chwarel y Penrhyn, 1900-1903 i Amgueddfa Llandudno: https://vimeo.com/channels/1659778/548507539
2020: Rhaglen Dei Tomos, Radio Cymru.
2020: Streic y Penrhyn, Symposiwm Archif Merched Cymru: https://www.womensarchivewales.org/en/symposium-2020
Profiad academaidd
2022: Cynorthwyydd Ymchwil ym Mhrifysgol Caerdydd: Cymru'r 18fed ganrif hir: Adnoddau Cymraeg o Gasgliad Salisbury: https://xerte.cardiff.ac.uk/play_17356#page1.
2021: Ymchwilydd Llawrydd: Hanes Marchnad Caerdydd ar gyfer Headland Design.
2020-2021: Gwirfoddolwr Digidol yn Amgueddfa Llandudno: Ymchwil ar y mudiad pleidlais yn Llandudno a'r cyffiniau.
Ymchil
Diddordebau ymchwil
Fel hanesydd brwdfrydig gydag angerdd am ddatgelu straeon cudd merched yng Nghymru, rwy'n cael fy swyno gan rôl merched a chamodd y tu allan i normau cymdeithasol traddodiadol. Mae fy ymchwil yn ymchwilio i hanes y merched arloesol hyn a'r effaith a gawsant ar y byd o'u cwmpas. Mae gen i ddiddordeb mawr yn y cysylltiadau rhwng Cymru a'r byd ehangach, a sut mae straeon merched Cymru yn plethu gyda naratif ehangach hanes Cymru. Rwyf hefyd yn angerddol dros archwilio croestoriad hanes rhywedd a LHDTQIA +, a sut mae'r themâu hyn wedi'u chwarae rôl ym mywydau merched ledled yr oesoedd.
Rwy'n angerddol iawn am hanes iechyd, yn enwedig iechyd meddwl. Mae gen i ddiddordeb enfawr am sut y gwnaeth digwyddiadau trawmatig, fel Streic Fawr Penrhyn, nid yn unig effeithio ar y bobl a oedd yn byw drwyddo, ond hefyd wedi cael effeithiau hirhoedlog ar genedlaethau'r dyfodol. Rwy'n cael fy ngyrru i archwilio a datgelu straeon y rhai a brofodd y streic a'i chanlyniadau, ac i daflu goleuni ar effaith barhaus digwyddiadau o'r fath ar iechyd a lles cymunedau a oedd yn aml yn ddibynnol ar un diwydiant yn unig am eu cynnal.
Traethawd ymchwil
Yn Ddirgel ac yn Gyhoeddus: Rôl, Effaith, a Phortreadaeth Menywod yn ystod Streic Fawr y Penrhyn 1900–1903
Yn Ddirgel ac yn Gyhoeddus: Rôl, Effaith, a Phortreadaeth Menywod yn ystod Streic Fawr y Penrhyn 1900–1903
Mae astudiaethau ardaloedd llechi gogledd Cymru, yn cynnwys Streic Fawr y Penrhyn 1900–1903, yn nodweddiadol yn canolbwyntio ar y chwarelwyr, undebau llafur, perchnogion ac economi, ond i raddau wedi anwybyddu'r bywyd cymdeithasol y tu allan i'r chwareli ac yn enwedig rôl merched. Mae merched wedi cael eu portreadu fel dioddefwyr ac mae eu hasiantaeth wedi anwybyddu, gyda'u cyfraniadau i'r streic wedi'u cuddio mewn hanes.
Nod fy ymchwil yw llenwi'r bwlch hwn drwy archwilio hanes a rôl merched yn ystod y streic, archwilio eu hasiantaeth a'u heffaith, a dadansoddi eu portreadau yn ystod y cyfnod hwnnw. Mae hyn yn cynnwys ymchwilio i'r gwahanol ffyrdd y cyfrannodd merched, megis drwy ddulliau heddychlon fel Côr Merched y Penrhyn neu yn gyfrinachol trwy ysgrifennu llythyrau. Bydd yr astudiaeth hefyd yn asesu effaith y streic ar iechyd corfforol a meddyliol merched, ar ochr y streicwyr a theuluoedd y rhai a dorrodd y streic, a elwir yn fradwyr. Bydd yr ymchwil hon yn cynnig dealltwriaeth fwy cyflawn o hanes y streic a merched dosbarth gweithiol yng ngogledd Cymru.
Ffynhonnell ariannu
Coleg Cymraeg Cenedlaethol
Goruchwyliaeth
Dr Marion Loeffler
Darllenydd Hanes Cymru a Hanes, Cyfarwyddwr Rhyngwladol
