Ewch i’r prif gynnwys
Sarah Du Plessis

Miss Sarah Du Plessis

Myfyriwr ymchwil

Ysgol y Biowyddorau

Email
DuPlessisS@caerdydd.ac.uk
Campuses
Adeilad Syr Martin Evans, Ystafell C/5.15, Rhodfa'r Amgueddfa, Caerdydd, CF10 3AX

Trosolwyg

Yn ystod fy BSc mewn Sŵoleg ym Mhrifysgol Caerdydd, ar flwyddyn leoliad, cynhaliais brosiect ymchwil yn astudio'r defnydd o gynefinoedd mwncïod Samango mewn perthynas â'u hargaeledd bwyd, gan ennyn diddordeb mewn gyrfa mewn ymchwil yn gyntaf. Ar gyfer fy nhraethawd hir, defnyddiais geneteg i asesu llwyddiant trawsleoliadau croen Bojer, sydd mewn perygl difrifol, ymhlith yr ynysoedd o amgylch Mauritius, a gyhoeddwyd yn Conservation Genetics yn fuan ar ôl i mi raddio yn 2017. Yn 2018 dechreuais radd Meistr trwy Ymchwil ym Mhrifysgol Bryste yn edrych ar blastigrwydd planhigion a gwreiddiau o dan straen amgylcheddol, o ddwy rywogaeth ragwort sy'n benodol i uchder a geir ar Mt Etna, Sisili. Cyflwynais y traethawd ymchwil hwn a'i amddiffyn yn llwyddiannus ym mis Mai 2020.

Ym mis Hydref 2019 dychwelais i Gaerdydd i ddechrau PhD gyda Phrosiect Dyfrgwn Prifysgol Caerdydd a grwpiau Ecoleg Moleciwlaidd, gan ddefnyddio'r genom cyfeirnod dyfrgwn sydd newydd ei ddilyniannu a samplau o'r archif ddyfrgwn i astudio hanes demograffig poblogaethau yn y DU. Yn ystod y pandemig, dechreuais ddysgu'r sgiliau sydd eu hangen ar gyfer genomeg poblogaeth, a chychwyn ar y cydgynllwynio yr wyf wedi datblygu ein set ddata genom gyfan o 63 sampl ohono. 

Yn ystod fy PhD rwyf wedi treulio amser yn gweithio yn Sefydliad Cenedlaethol Sŵ a Bioleg Gadwraeth y Smithsonian gydag un o fy ngoruchwylwyr, Dr Klaus-Peter Koepfli, diolch i Grant Symudedd Ymchwilwyr Llywodraeth Cymru. Rwyf hefyd wedi treulio tri mis yn gweithio yng Nghanolfan yr Hologenomeg Esblygiadol yn Sefydliad GLOBE yn Copenhagen gyda'r Athro Tom Gilbert yn dysgu am labordy DNA hynafol a hanesyddol a dulliau biowybodol, diolch i Grant Cyfnewid Gwyddonol EMBO. 

Cyhoeddiad

2024

2023

2019

Erthyglau

Gosodiad

Ymchwil

  • Genomeg poblogaeth
  • Geneteg cadwraeth

Gosodiad

Olrhain genomig o ehangiad poblogaeth dyfrgwn y DU (Lutra lutra) ar ôl dirywiad anthropogenig yn yr 20fed ganrif

Mae gan fy PhD dri phrif nod, pob un wedi'i asesu gan ddefnyddio offer genomig a genetig.

I ddechrau, asesais hanes demograffig cadarnle, amrywiaeth genetig a mewnfridio dyfrgwn Ewrasiaidd y DU (Lutra lutra) yn dilyn damwain poblogaeth a ysgogwyd gan lygrydd yn hanner olaf yr 20fed ganrif. Rwyf hefyd wedi nodweddu amseriad a maint y dagfa boblogaeth ar draws poblogaethau'r DU, ac wedi ymchwilio i'r effaith genomig ar y poblogaethau. Hwyluswyd y gwaith hwn gan ein cydweithrediad parhaus â Sefydliad Sanger Wellcome a'u prosiect Coed Bywyd Darwin, gyda dilyniant o 45 sampl o bob rhan o Gymru, Lloegr a'r Alban. 

Nesaf rwy'n asesu'r concordance rhwng dosbarthiadau isrywogaethau dyfrgwn Ewrasia ac amrywiad genom mitocondrial cyfan, gyda ffocws ar boblogaethau a geir yn Asia.

Yn olaf, gan ddefnyddio set ddata dilyniannu genomau gyfan o 63 sampl, rydym yn gobeithio ehangu ein dealltwriaeth o'r rhywogaethau ar draws yr ystod Ewrasian. Mae gen i ddiddordeb arbennig mewn deall sut mae tagfeydd poblogaeth amrywiol sydd wedi digwydd ar draws yr ystod wedi effeithio ar dirwedd genomig y rhywogaeth, yn enwedig mewn amrywiaeth genetig, strwythuro a rhedeg homosygosity. Fy nod hefyd yw ymchwilio i ffylodaearyddiaeth hunan-ddifrifol, a rhagfarnllyd rhyw, ac ail-ymweld â chwestiynau ynghylch dosbarthiadau is-rywogaethau lle mae'r samplau ar gael. 

Ffynhonnell ariannu

Partneriaeth Hyfforddiant Doethurol GW4+ NERC GW4+

Addysgu

Mae ystadegau ac ymarferol israddedig yn dangos.

Bywgraffiad

Aelodaethau proffesiynol

Grŵp Arbenigol Dyfrgwn Comisiwn Goroesi Rhywogaethau IUCN (SSC) (ers mis Ebrill 2021)

Cymdeithas Geneteg (ers mis Chwefror 2020)

Cymdeithas Ecolegol Prydain (ers mis Tachwedd 2018)

Ymrwymiadau siarad cyhoeddus

Cyflwynodd sgyrsiau a phosteri mewn amrywiaeth o gynadleddau trwy gydol fy PhD, yn fwyaf nodedig ennill y sgwrs orau i fyfyrwyr yn PopGroup56 ym mis Ionawr 2023. 

Pwyllgorau ac adolygu

Aelod o Bwyllgor Ecoleg ac Esblygiad Cymru

Goruchwylwyr

Themâu ymchwil

Arbenigeddau

  • Cadwraeth
  • Geneteg Poblogaeth