Ein heffaith

Unedau modelu pwrpasol ym Myrddau Iechyd y GIG

Rydym wedi sefydlu Uned Modelu Mathemategol yn Uned Gwelliant Parhaus Aneurin Bevan (ABCi), yn ogystal â hyfforddi staff y GIG ar sut i gymhwyso modelau ymchwil weithredol i ddatblygu a phrofi dulliau amgen o reoli gofal iechyd.

At hynny, sefydlodd Canolfan Modelu Iechyd Cymru  y rhaglen ymchwilwyr preswyl newydd mewn partneriaeth â GIG Cymru, gan gefnogi Byrddau Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan a Chaerdydd a’r Fro, sydd gyda’i gilydd yn gwasanaethu dros 1.1 miliwn o bobl. Ymgorfforodd y rhaglen hon dechnegau modelu yn y gwaith gwella a wnaed yn y byrddau iechyd ac mae wedi helpu i roi cyngor ar anghenion capasiti, lleihau amseroedd aros, cyfrannu at gynllunio uned frys symudol yng nghanol dinas Caerdydd ac mae hefyd wedi helpu i ddatblygu teclyn cloddio drwy destun i ddadansoddi ôl-groniad o fwy na hanner miliwn o lythyrau cleifion allanol. Heb ddefnyddio mathemateg mewn modd arloesol, byddai mewnbynnu data â llaw wedi bod yn ganlyniad sydd nid yn unig yn gostus ond hefyd yn fwy tueddol o arwain at wallau. Yn 2015, cafodd y fenter gydweithredol rhwng ymchwil Caerdydd a gwaith y GIG ei gydnabod yn Times Higher Education Awards, gan ennill y wobr am 'Gyfraniad Rhagorol i Arloesedd a Thechnoleg.' Yn fwy diweddar, yn 2021 dyfarnwyd medal effaith Lyn Thomas y Gymdeithas Ymchwil Weithredol i'r fenter gydweithredol.

Gwella cynlluniau a gweithrediad ysbytai

Cysylltodd ACBi â’n hymchwilwyr yn yr Ysgol Mathemateg yn 2016 i ofyn am gymorth modelu mathemategol ar gyfer cynllun cyfnod cynnar ysbyty newydd arfaethedig ger Cwmbrân yn ne Cymru, a fyddai’n gwasanaethu poblogaeth o dros 600,000. Defnyddiwyd patrymau cynllunio a ddatblygwyd yn fframwaith E-HOSPITAL i asesu capasiti posibl a’r galluoedd sydd eu hangen yr ysbyty ac optimeiddio’r llif cleifion, lleihau achosion diangen o ganslo llawdriniaethau, lleihau amseroedd aros, a chynllunio ar gyfer gofal diogel.

Daeth y cynllun arfaethedig, gan gynnwys y newidiadau strwythurol a argymhellwyd gan ein hymchwilydd, yn gynlluniau a gadarnhawyd ar gyfer Ysbyty Athrofaol y Faenor, ysbyty newydd â 470 o welyau a gefnogir gan fuddsoddiad o £350m gan Lywodraeth Cymru. Agorodd yr ysbyty yn gynt na’r disgwyl ar 17 Tachwedd 2020 i gynorthwyo ymateb de Cymru i COVID-19 a phwysau iechyd y gaeaf.

Cafodd ein gwaith modelu ei ganmol nid yn unig am y gwelliant mewn effeithlonrwydd o ran costau ariannol ond hefyd am gynnal y lefel gwasanaeth arfaethedig i’r boblogaeth leol er gwaethaf y gostyngiad yn nifer y theatrau llawdriniaeth.

Defnyddiodd ein tîm dechnegau rhaglennu mathemategol hefyd i ddod o hyd i arbedion cost ac i gynnig cymysgedd mwy ecogyfeillgar o endosgopau yn Ysbyty Athrofaol Munich. Roedd y platfform yn gallu nodi'r cymysgedd a’r chasgliad gorau posibl o ddyfeisiau broncosgopi tafladwy ac ailddefnyddiadwy, gan leihau'n sylweddol yr angen am ddyfeisiau broncosgopi tafladwy untro. Mae allyriadau CO2 hefyd wedi'u lleihau'n sylweddol ynghyd ag arbediad cost sylweddol.

Cefnogi timau allgymorth iechyd meddwl

Mae ein hymchwil wedi cefnogi darpariaeth gwasanaethau iechyd meddwl ar draws de Cymru, gan ganolbwyntio ar Dimau Allgymorth Dyfal (AOTs). Mae AOTs yn wasanaeth newydd a arweinir gan gleifion sy'n galluogi gweithwyr iechyd meddwl proffesiynol i nodi ac ymateb yn fwy parod i anghenion oedolion â salwch meddwl difrifol, gan eu rhoi ar lwybr gofal priodol i osgoi sefyllfa lle mae cyflwr claf yn datblygu i'r pwynt lle mae'n rhaid iddo fynd i'r ysbyty. Ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, fodd bynnag, roedd AOTs yn cael eu gweld fel gwasanaeth costus ac nid oedd llawer yn deall eu buddion; roeddent yn mynd i gael eu torri.

Fe wnaeth gwaith modelu a dadansoddi ystadegol gan ein hymchwilwyr fesur y buddion o gael AOTs, a oedd yn cefnogi’r achos busnes a gyflwynwyd i’r bwrdd iechyd i barhau i ariannu’r timau hyn. Datblygodd ein tîm ddull rheoli llwyth achosion, a oedd yn ymgorffori ffactorau clinigol, demograffig a staffio, megis hanes meddygol, anghenion cleifion penodol, cymysgedd sgiliau staff, lefelau adnoddau ac argaeledd, a galw geo-ofodol ac amseroedd teithio, ac o ganlyniad i hyn bu modd i AOTs gydgysylltu llwythi achosion cymhleth yn well.

Mae manteision pellach i gleifion a’r bwrdd iechyd yn cynnwys:

• Gwell canlyniadau i gleifion wedi'u mesur gan ostyngiad o 51% ar gyfartaledd yn Asesiad Anghenion Camberwell Oedolion (CANSAS) fesul claf. Mae CANSAS yn mesur anghenion difrifol oedolion â salwch meddwl ar draws ystod o ffactorau ffisiolegol a seicolegol, megis trallod seicolegol, hunanofal, ac iechyd corfforol.
• Gostyngiad o 79% mewn derbyniadau acíwt aneffeithiol a diangen i ysbytai. Derbyniadau acíwt yw'r rhai lle mae angen profion diagnostig, triniaeth a gofal dilynol.
• Gostyngiad o 65% yn yr amser a gymerwyd i ffwrdd o'r gwaith gan gleifion oherwydd pyliau difrifol o iechyd meddwl gwael.

Lleihau briwiau pwyso

Mae briwiau pwyso, a all ddigwydd pan fydd cleifion yn treulio amser sylweddol yn y gwely, yn boenus, yn amharu ar symudedd, ac yn lleihau ansawdd bywyd claf. Mae morâl isel staff wedi’i nodi fel ffactor sy’n achosi diffygion mewn gofal, gan arwain at achosion cynyddol o friwiau pwyso (ymhlith canlyniadau anfwriadol eraill), sydd wedyn yn lleihau morâl staff ymhellach, gan greu cylch adborth negyddol. Mae briwiau pwyso hefyd yn gostus i fyrddau iechyd; er enghraifft, mae briwiau pwyso yn costio mwy na £500,000 y flwyddyn i Fwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan mewn iawndaliadau i gleifion yr effeithir arnynt.

Aethom i’r afael â’r broblem hon drwy ddatblygu model efelychu (deinameg system) cynhwysfawr o system Gofal Heb ei Drefnu y bwrdd iechyd. Roedd hwn yn modelu lles staff a'i effaith ar berfformiad clinigol ac yn nodi na fyddai'r mesurau a oedd yn cael eu rhoi ar waith gan yr Ymddiriedolaeth yn ddigon i leihau nifer yr achosion o friwiau pwyso yn Ysbyty Brenhinol Gwent.

I fynd i’r afael â’r problemau hyn defnyddiodd ein hymchwilwyr y model i:

• Nodi cylchoedd adborth negyddol
• Cynnal sesiynau dysgu ar y cyd i helpu Staff Gofal Heb ei Drefnu i ddeall deinameg gymhleth y system iechyd
• Datblygu dulliau monitro gyda Seicolegydd Clinigol i olrhain lles staff

Helpodd yr ymyriadau hyn i atal cylchoedd adborth negyddol a thrawsnewid gofal cleifion o fod yn ofal â risg o fod yn niweidiol i fod yn ofal diogel. O ganlyniad, o fewn dwy flynedd, llwyddodd hyd at ddeg tîm rheng flaen atal (o leiaf) 265 o friwiau pwyso ac osgoi mwy na £1.5 miliwn mewn costau tra'n sicrhau gofal o ansawdd gwell i gleifion a phrofiad gwell i gleifion. Enillodd y dull hwn Wobr GIG Cymru 2019 yn y categori Gwella Diogelwch Cleifion.